ni Bakla

Ang kwentong ito ay pawang piksyon lamang. Pero gagawin ko ang aking buong makakaya para kapani-paniwala ang bawat detalyeng aking ibabahagi sa inyo, mga KM readers. If you like this story, i’ll try to make a hornier one yet something that’ll make your heart and mind connect to the story. Enjoy reading

Ako ay isang pitong taong gulang na bata. Sapagkat may katalinuhan, makikita mo iyon sa kaliitan ko hahaha… Mga 4 feet, iyong tipong hindi makatapak sa ilalim ng adult pool. Masasabi ring maliit iyong ari pero kung tinitigasan, hindi maiiwasang bubukol talaga ito sa suot ko.

One day, when i was about to go out of the house para bumili ng ice, nakakita ako ng isang gwapong lalaki. Nagtaka ako kaya bago siya mawala sa paningin ko, tiningnan ko siya ng maiigi kung saan siya papunta. Ayun, nakita ko siyang pumasok sa aming bahay kaya laking gulat ko naman. Dumerecho na ako para bumili ng ice at maya maya’y bumalik na ng bahay. It was noisy at that time dahil nagkukwentuhan ang mga tao. Pinakilala nila sa akin iyong gwapong lalaki at siya pala ay pinsan ko. Natural na sa lahi namin ang magkaroon ng mga magagandang mukha pero ang kay pinsan ay sadyang nakakamangha. Panay lang talaga ako titig sa kanyang pagkatipuno. Para akong lumulutang sa ere dahil ang lapit lang niya sa akin.

Maputi si kuya Borj. May katangkaran sa edad bente sapagkat siya ay 5’11”. May angas ang dating. Siya ay chinito at matangos ang ilong. Mamula mula ang bibig at mayroong pantay na mga ngipin. Spiky hair pa siya nun. Kung siya ay ngumiti , ay naku parang anghel.

Naghanda na kaming lahat para sa hapunan. Patuloy parin si kuya Borj sa pagsagot habang siya’y tinatanong. Gwapong gwapo talaga ako sa kanya kaya nagnanakaw ako ng tingin sa kanya at wala namang may nakakahalata. When he was about to remove ang pagkain sa gilid ng lips niya gamit ang kaliwang kamay, nabisto nya akong malagkit na malagkit ang tingin ko sa kanya. Imbis na punasan ang pagkain sa gilid ng baba niya, dinilaan niya iyon sabay kindat sakin. Para akong nakuryente dahil sa nakakaseduce na gawa ni kuya Borj.

Tapos na kaming lahat maghapunan. We cleaned the table after removing anything that’s left on the table. Pinupunasan ko iyong table ng biglang nag-alok si kuya Borj na siya na ang gagawa pero humindi ako. Sa pagkakagulat ko, nakapatong na pala ang kamay ni kuya Borj sa kamay kong pumupunas gamit ang basahan. Nasa likod ko na pala si kuya Borj at nang napalingon ako, ayun nagbanggaan ang pinakadulo lamang ng aming ilong. Fuck shet talaga dahil kumikinang pa iyong mata niya. Siguro kung wala lang akong hiya, binigyan ko na siya ng smooch. Kahit na ilang segundo iyon ay parang slo mo talaga ang pangyayari. Naamoy ko pa ang pabango niya na mala chocolate… Nakakatakam talaga siya dahil sa scent niya. Para akong inaanyaya na siya man lang ay aking matikman. Mataste gamit ang aking dila para malaman kung siya nga ba’y matamis.

I quickly went to the CR para umihi. Ang bobo ko nun dahil na sana dapat sa cr na ako naghugas kamay doon ko pa sa kusina ginawa. Alam ko namang maliit ako pero bakit nabobo ako at tumatalon talon pa sa lababo malapit, para lang mahugasan ang kamay ko. May tumigil sa kamay ko at narinig ko nalang si kuya Borj na tutulungan niya akong maghugas ng kamay. Nilalagyan niya ang kamay niya ng tubig saka hinuhulog sa kamay ko. Ang sweet talaga ni kuya Borj hehehehe. Inamoy niya kamay ko if mabaho pa, At saka naman sabi niyang mapanghe daw. May pagka OC din pala si kuya. Nang hindi siya nakuntento binuhat nya ako at sinabing ako na ang maghugas ng kamay ko at sabunan ko na raw. Medyo nahihilo ako sa pangyayari na mistulang may pagka claustraphobic ako. Pansin ko ang likuran ng katawan ko ay sadyang nababangga sa harapan ng katawan niya. Minsan ay nadudulas ang pagkakabuhat niya sa akin kaya kinakailangan niya akong buhatin pataas. Segu-segundo itong nauulit kaya naman nagsa slide yung likuran ko sa harapan niya. Iyong kaliwang balikat ko nararamdaman ang utong niya ng hindi sinasadya. Iyong left nipple niya ay napapataas tapos kung napapahulog ako ay sabay rin itong napapailalim. Napapamoan si kuya ng hindi sinasadya.

Doon sa lababo ay nadudulas ang harapan ko at ganun din pala ang penis ni kuya borj sa likuran ko. Kahit na nakamaong pa si kuya ay ramdam kong tinitigasan siya kasi umabot sa isang minuto ang posisyon namin. Napapaungol cya ng bahagya dahil pinipigilan niya baka may makakita sa amin. Nagwika si kuya,” Does it have to take that long for you to wash your hands, I bet it’s good enough already” Paingles pa ito si kuya. Halatang kakagaling sa states dahil naririnig ko pa iyong accent. Sumagot ako,”Sige kuya ibaba mo nalang ako”.

“Wait for me maghuhugas rin ako ng kamay”, sabi ni kuya.

Tapos maghugas ng kamay ni kuya, pininch nya cheek ko sabay sabing,”Ang cute2 mo namang pinsan, kahit pitong taon kana tatawagin kitang baby pinsan hehehehe” Mamasa masa pa ang kamay niya ng kinulit niya ako. “Ay pasensya na baby, I forgot to dry my hands before falling to my temptation just to pinch ur cute face, Sige punasan natin yan, i have a clean handkerchief naman sa bulsa ko.” He wiped the wet part of my cheek at nagsorry si kuya ulit. “Okay kana baby?” “Okay na po ako kuya, huwag nyo na po akong tawaging baby kuya, nakakahiya. Tawagin nyo nalang po akong Ben”,nahihiyang sagot ko. “Oh sige Beh, i mean Ben, nice knowing you. I hope that we’ll get closer as time goes by”, sambit ni kuya. Gusto ko sanang sabihin na maganda iyong “Beh” hehe pero asa pako. “Mauna na ako kuya maliligo na ako tsaka matutulog”, sabi ko kay kuya Borj. “Pwede ring sabay nalang tayong maligo baby Ben, para mapaliguan naman kita.”, suggestion ni kuya Borj. “Huwag kuya nakakahiya!!!”, gulantang kong sagot. Pero sa isip ko “what if”… iyong the sliding of water into his steamy bod ay mahipuan ko mismo. Nauna na ako, naligo, at natulog.

The sun shines passing through the window and when i was about to stretch my body after waking up. i suddenly realize there was somebody else in the room. Nasa maliit kong kwarto at nasa likod ko pala si kuya Borj. Hindi ko na tinuloy ang ginawa ko baka magising si kuya beh ko hehehe. Tinignan ko siya ng napakatagal. Mula sa ulo hanggang sa paanan. Hindi nga siya magkasya sa kama dahil iyong paa niya sobra na sa kahabaan ng kama.

He was a sure hunk. I can prove it because i saw it. He was just wearing a muscle na sando. ang laki ng dibdib ni kuya. Bumubukol pa yung mAgkabilang utong niya sa damit nito. Ang gumimbala sa pagkalalaki ko ay ang ari niya na halos lumabas na sa white brief niya sa kalakihan nito. Akalain mo iyon hindi pa tumitigas parang mapupunit na ang brief. Malinis sa pangangatawan si kuya kaya wala akong buhok na makita na lumalabas sa brief niya. Takam na takam ako sa nakikita ko. Ang itaas na bahagi ng katawan niya lamang ang natatabunan kaya makikita ko talaga ang mala tinapay niyang abs … pakshet tlga c kuya borj. nabubusog ako sa nakikita ko.

May nagsasabi na mala ulam ang isang hot na tao pero si kuya heavy breakfast talaga. Iyung dibdib mala pancake sabayan mo pa ng amoy ng chocolate na parang syrup. iyong golden brown na tinapay na abs tapos nasa ilalim lang yung jumbo hotdog, may 2 HARD boiled eggs pa sa ilalim.

ang laki pa ng braso ni kuya borj. ganoon din ang hita niya. Pinisil ko ang braso niya pero dahan dahan lang baka magising. Sheeeeet ang tigaaaaaas. Napapatigas ang ari ko bigla. Lumapit ako sa mukha niya at hindi na ako nag atubili pa, ninanakawan ko na siya ng halik. Unang halik mabilis lang hanggang ilang ulit ko na ginagawa pero dahan dahan parin ako baka magising siya. This time, I took a deep breath and slightly opening my lips then trapped his lower lip between my lips. Hinugot ko ang lower lip nya habang kinakagat ko ito. Sa murang edad ko nalilibog ako sa pangyayari. Nagising si kuya Borj na hinahalikan ko siya kaya natulak niya ako nang may kalakasan. Mabuti nalang at malayo sa pader ang pagkakahulog ko at nauna ang pwet ko at binigyan ko lang ng foundation gamit ang kamay ko para di ako mauntog sa sahig. Mangiyak ngiyak ako sa ginawa ni kuya Borj.

“Fuck you bakla ka, pagsasamantalahan mo pa ako gago ka!!!” Bulalas ni kuya Borj. I wasn’t able to say any word dahil hindi ko alam ang gagawin ko. Biglang napatayo si kuya Borj paalis sa kama at binuhat ako gamit ang malalaki niyang kamay. Nakasandal ako sa pader at ayun he immediately kissed me, but it wasn’t a good kiss. He was being so harsh to me na nasasaktan ako sa paghalik niya dahil nadidiin ako sa pader. Pinapasok niya ang dila niya sa bibig ko pero putang ina siya hindi ako nasisiyahan dahil hindi ako makahinga sa ginagawa niya. Any moment mapapass out ako sa ginagawa niya. Pero patuloy parin siya sa panggagahasa sakin, at rape na talaga iyon dahil umiiyak na ako sa pagkagustong makaalis sa pagkakasakit. Hindi pa siya nakuntento, tinapon niya ako sa kama at patuloy na minomolestya ang aking bibig. “This is how you rape you Fucking Faggot!” bulong niya sa kanan kong tenga dahil malakas ang pagkakagrip niya sa chin ng mukha ko. Hindi ako makawala at gustuhin ko mang sumigaw ng tulong ay baka patayin ako ni kuya Borj bigla. Then, he started to slide up and down his right hand on my penis. Ang sakit sakit dahil binibigyan niya talaga ng force ang pagdudulas.

Tumigil na bigla si Kuya Borj, mukhang naawa sa akin. “Baby, Im sorry” Nakikita kong sincere si kuya dahil nasa mata niya ito. Hinalikan niya ako sa lips pero passionate na siya this time. Natrauma ako sa ginawa niya kaya hindi ko magawang gantihan ng magandang halik si kuya Borj. Huminto si kuya Borj at pinaupo niya ako sa binti niya. Binigyan niya ako ng hug tapos hinahagod ang likuran ko gamit ang kamay niya. “Tahan na baby, hindi ko sinasadya”,sabi ni kuya Borj. Hindi ko parin magawang kumibo dahil nanginginig ako sa takot. Hindi kalaunan, napatahimik ako ni Kuya Borj. Parang gumaan na ang pakiramdam ko. Aaminin ko sagad parin sa sakit ang pangmomolestiya ni kuya Borj. Nang hindi na ako umiyak, tumigil narin si kuya Borj at tiningnan ako mata sa mata. Ay putang lalake to, kahapon lang anghel, nang tinikman naging demonyo ngayon anghel naman, feeling gago talaga ako that time.

Napansin ni kuya Borj na may patak ng dugo sa lip ko. Sinipsip niya ito gamit ang mismong bibig niya at pinahid niya ang kanyang hinlalaki para malinis ang lip ko. “Baby, I promise not to ever hurt you again.” At ayun, tumagal kami sa kwarto hanggang tinawag na kami na mananghalian.

Ilang araw ang lumipas ngunit hindi ako nagkibuan kay kuya Borj. Kahit pa sabay kami matulog sa kama, hindi ko siya sinasagot kahit sinasabihan niya akong,”Goodnight, baby” sabay halik sa noo ko. Alam ng mga tao sa bahay na baby ang tawag sa akin ni kuya Beh , puta Borj pala lang hiya natotrauma parin ako kung maaalala ko ang panggagahasa niya sa akin. Hindi lang alam ng mga tao sa bahay na minolestiya pala ako ng lintik na ito. May mga gabing hindi ako nakakatulog dahil natatakot ako. May gabi ring nagigising ako sa pagkakatulog dahil binabangungot ako na minomolestiya ako ni kuya Borj. Pero andun si kuya Borj sa tabi ko na inaalalayan ako kung ako man ay umiyak. “You’re so soft, Baby. Matulog kana ulit. Andito lang ako babantayan kita against monsters”, pag-alala niya sa akin. Gagong to siya yung monster sa panaginip ko. Hindi ko namalayang panay na pala sa pagtawag Baby sa akin ni kuya Borj pero dahil hindi ko naman siya makausap ng maayos hindi na ito napalitan pa ng Ben.

Pasukan na at maaga na akong nagigising pero si kuya borj ang gumigising sa akin sa paghahalik nito sa noo ko. “Baby, gising na. Alam kong excited kana magpunta sa school.”,excited niyang pagkakasalita hehehehe. Sa isip ko,”Ano kita nanay? Gago walang hiya, rapist!!!” “Ilang buwan nalang at birthday mo na raw pero hindi sinasabi ng parents mo sa akin kung kailan ang eksaktong petsa at sa iyo ko raw itatanong dapat” sabi niya. Buti nalang hindi niya alam dahil hindi talaga siya invited. Never!!! Hindi ako sumagot sa kanya kahit paulit ulit niya itong tinatanong.

Tapos na ang first day of school yehey!!! Lumabas ako ng school at nakita ko si kuya Borj. “Baby, halikana. uwi na tayo”, pagsundo niya sa akin. May car pala etong gago, maganda pa. Nakakahiya nga lang sa mga taong nakarinig na BABY pala tawag niya sa akin. Gago tong pinapahiya ako sa harap ng crush ko. “Hahahaha BABY BABY BABY,” pagtawanan ng classmates ko at ang pinakamalakas ang kay crush. “Bwisit ka kuya Borj,” sabi ko sa sarili ko. Binuksan ni kuya Borj ang pintuan ng kanyang sasakyan at HALA binuhat niya pa ako. Nakakahiya talaga. Pumasok narin siya at nagsimulang magdrive. Sa tooo lang si mama ko talaga ang sumusundo sa akin pero sabi ni kuya Borj simula raw sa araw na ito ay hatid sundo niya na ako.

Nakarating na kami sa bahay pero hindi pa naman sunset, malayo pa. Pumunta ako sa computer shop sa pagbabasakaling makalaro kahit na alam kong palagi itong puno. May nakita akong estudyanteng nanonood ng porn. Sa pagtataka ko, nanood rin ako. Chinuchupa ng babae iyong lalaki. Napaisip ako na ang lalaki ay si kuya Borj at tinigasan ako bigla. Dali-dali akong umuwi baka may makakitang natigasan ako. Ayaw huminahon ng ari ko sa pagpapantasya kay kuya Borj.

Pagdating sa bahay ay inanyayahan na kaming maghapunan. Kumain na ang lahat at nang matapos ay nagpahinga at hindi katagalan ay naghanda na para matulog ng maaga especially me na may pasok pa bukas. Bago matulog ay naligo ako, nakalimutan kong sarhan ang CR kaya biglang pumasok si kuya Borj. May dala rin siyang tuwalya kaya halatang maliligo rin siya.

“O, baby, hindi kapa pala tapos maligo?” tanong niya sa akin habang nilolock ang pinto. Hinubad niya ang kanyang pang itaas kaya tumambad sa akin ang magadang pangangatawa niya. Macho hunk talaga itong si kuya Beh ko. Tiningnan niya ako at ningitian. Kung nakasideview si kuya, nakikita ko na lumalabas ang pecs niya at nauuna dun ang nipples na ang kaygandang pagmasdan. Gusto kong dumede doon. Nakikita ko rin ang kalakihan ng biceps niya at sa pagkakatansiya ko ay masyadong maliit ang aking dalawang para lang mahipo ang buong bicep ni kuya Borj. Nagsimula niyang binaba ang pang ilalim niya pero sabay niya ring binaba ang brief niya. Nakita ko narin sa wakas ang jumbo hotdog ni kuya. Marami kayang cheese ang nasa loob niyan hahaha. Soft palang ang penis ni kuya pero iyong akin, buhay na buhay na. Napansin iyon ni kuya Borj pero hindi niya pinakealaman. “Tulungan na kita baby maligo. Para todo linis ka” sabi ni kuya.

Matagal narin ang nakalipas nang minolestiya ako ni kuya at nasasanay narin ako sa kanya kaya hindi na ako natotrauma. Nabalot na iyon ng pag-aalaga ni kuya Beh ko. Nilakasan niya ang shower dahil hindi ko naman ito sinet sa fully opened. Nakatalikod ako kaya sinasabunan ni kuya beh ko ang likod ko. Pinaharap ako ni kuya Beh at nakita ko na hindi na soft ang penis niya , matigas na matigas na ito kahit sa paningin lamang. Madali akong nabuhat ni kuya beh at inihiga niya na ako sa pader. Sa pagkakataong ito gentle na si kuya beh sa akin. Sinisigurado niyang hindi ako masasaktan.

Hinalikan ako ni kuya Beh. Pinasok niya ang dila niya sa bibig kahit hindi pa nakabukad ang bibig ko. Hindi na ako nanghihinayang. Nagsimula narin akong humalik sa kanya. Nag-aapoy ang aming mga katawan kahit nasa shower kami. Dinidilaan niya ako kahit saang bahagi ng aking katawan. Ang nagpaigting sa nararamdaman ko ay nang sinipsip niya ang utong ko. Tumitingin pa siya sa akin habang ginagawa niya iyon. Walang bahid ng pawis ang ginagawa niya dahil sadyang magaan lang talaga ako. Binaba niya ako na kaharap ng mukha ko ang dibdib niya at tinanong kung gusto kong dumede sa kanya. Ginawa ko naman iyon kaya napapaungol si kuya na nagbibigay naman sa akin ng kaganahan na ipagpatuloy ang pagdede sa kanyang nipple. Malaki ang nipple ni kuya kaya parang ang buo nito ay ang buong bukaka rin ng aking bibig. Kinakagat kagat ko rin ito pero dahan dahan lg dahil alam kong masasaktan si kuya Borj. Binaba ako ni kuya Borj kaya di ko na maabot ang nipples niya. Kaya ang abs na mala tinapay naman ang aking sinakmal. Pabilog bilog ang ginagawa ko sa pagdidila ko sa abs niya. Hinahawak hawakan ko ito ay shet ang tigas talaga ng abs ni kuya borj.

Hindi ako nakuntento dahil ang pinakamatigas na gusto ko ay ang titi niya. Ang jumbo cheesy hotdog. Gusto kong kagatin ang jumbo hotdog at sipsipsin lahat ng cheese nito. Sabi ni kuya,”Huwag muna iyan, bata ka pa” Nalungkot ako sa sabi ni kuya at alam ko namang tapos na talaga ako maligo kaya nauna na ako sa kanyang lumabas ng cr na nakatakip ang tuwalya sa akin.

Nasa kwarto na ako at pumasok si kuya. Nagtanong si kuya if gising pa ako. Nagtango naman ako. “Parang malungkot ka ata baby ko,” sambit ni kuya. Hindi naman ako makatitig sa kanya ng maayos. “Alam ko na, dahil ang birthday mo ay malapit na naman, bibigyan kita ng gift kahit hindi ko pa alam kung kailan iyon. Kailan kaya? Ibigigay ko Itong aking,” sabay turo niya sa kanyang titi. Napangiti si kuya beh at napangiti rin ako. Hinalikan niya muna ako sa lips ng mga 3 seconds at natulog na.

Ilang linggo na ang nakalipas at ganun parin ang ginagawa namin ni kuya. Hatid sundo. Halikan ng todo sa loob ng sasakyan. Sa aking room at miski sa CR na hubot hubad siya. Pero napapansin ko kay kuya na nawawalan siya ng gana sa akin.

Isang araw, naswertehan kong maaga ang aming dismissal sa school. Umuwi na ako para ma surprise si kuya Beh ko na nakauwi ako ng maaga galing sa school. Dumerecho ako agad2 sa aking kwarto at nang narinig ko ang tinig ni kuya Beh ko, nagtago ako sa maliit na cabinet. Magsasabi na sana ako ng surprise ng may nakita akong may kasama si kuya Borj. Walang ibang tao sa bahay kundi kami lang tatlo. Hindi ako makaalis sa cabinet. Napansin ni kuya na parang may kung anong gumagalaw sa cabinet pero inakala niyang hangin ito imbid na ako, kaya hindi niya sinasadyang ma lock ako sa cabinet. May tinatawag siyang baby at iyon pala ang babae niyang kasama. Nagtaka ako kung sino ito. Gusto ko mang magsigaw na gusto kong lumabas sa pagkakakulong sa cabinet ay ayaw kong magambala si kuya borj. Inaasahan kong lalabas na ang babae pero iba ang nadatnan ko.

“Sigurado kang gusto mo ito?,” tanong ng babae. “Aba syempre, gustong gusto. gustong gusto kita!!’” sagot ng lintik. “Eh pano ang pinsan mo. Diba sabi mo sa akin inaantay mo pa kahit isang oras pa bago dismissal ng school nila”tanong ulit ng babae. “Bahala na, marunong naman siguro iyong umuwi at ngayon ko lang naman siya hindi mAsusundo, mas espesyal ka kaya mauuna ka para sa akin’” sagot ng gago.

Nagsimula na silang maghalikan at nang maghubad ang putang babae, lumaki ang mata ni kuya borj at napalunok ito. Tinanggal ng babae ang maong at brief ni kuya borj. Agad niya itong sinunggaban at kinain ng buo. Si kuya borj naman ay libog na libog sa pangyayari. Kahit nasasaktan ako sa mga pangyayari, nalilibugan ako sa pagkalibog ni kuya Borj. “Sige, idiin mo pa Baby!!!” bulalas ni kuya Borj. Hinahawak hawakan ni kuya borj ang dibdib ng babae habang binoblowjob siya nito. Napapatigas ako ng palihim sa loob ng cabinet pero naluluha rin sa mga pangyayari. Hindi nagtagal nagsimula ng kantutin ni Kuya Borj ang babae. Taas baba silang dalawa sa kama ko at panay palitan ng halikan. Ang hot talaga ni Kuya Borj lalaking lalaki umasta. Matagal na aaaaaaa na ang narinig ko pero hindi ko alam kung ano ibig sabihin nun. Napatigil sila bigla at nagsimula na sila dalawang magbihis.

Alam kong 2 oras bago magdismisal ang skul pero halos kainin ng mga lintik na mga hayop ang sobrang isang oras sa kanilang pagkakantutan. Umalis na ang putang babae at hinalikan ang lintik na gago. Humiga ang lintik pagkatapos at nakaidlip habang ako naman ay kulong parin sa cabinet. Nagising siya ng tinawag siya. Naririnig ko ang usapan sa labas at doon ibinulgar nila na kaarawan ko sa araw na ito. Pumasok ulit si kuya sa aking kwarto at may mga tamod pa sa sahig tsaka sa kama ko. Napansin niyang gumagalaw ang kabinet. Sa wakas nakita niya na ako. Hinahawak hawakan ko pa ang personalized ko na pasalamat letter para sa kanya. May mga design at mga sulat na hindi halos makapasok sa mga linya pero alam kong pinaghirapan ko ito.

Bago buksan ang liham ay makikita ang malaking heart at nakalagay ang malaking Thank You!!!

Nakalagay sa liham:

Dear Kuya,

Salamot at dumateng ka sa bohay ku

ikaw anng isa sa nagpasaya sa bohay ku.

Sana hinde kana umales deto sa amen.

Malulungkot ako.

Nagmamahal,

Baby Ben

Kahit na matalino ako marami parin akong mali mali sa spelling. hahaha

Naiiyak parin ako pero wala paring ginagawa si kuya Borj at tumitingin sa paligid ligid ng aking kwarto at sa kamang may mga tamod niya matapos kinantot ang puta niya. Agad kong pinunas ang aking mga mata at pisngi gamit ang liham na gawa ko sana para kay kuya at hinulog ito sa sahig. Dumerecho na ako sa aking birthday party na inihanda ng aking magulang. Hindi ko na inisip ng matagal kung anu ang naramdaman ni kuya borj at kung nakita niya ang liham na pinagpuyatan ko ng mga ilang araw na hindi niya napapansin.

Iniimbitihan si kuya borj na sumalo na sa party ko pero nag alibi siyang masakit ang pakiramdam niya. Alam kong imposible na hindi kayanin ng isang batang katulad ko ang mga pangyayari pero alam kong mas importante ang sikap ng aking mga magulang sa paghahanda ng aking kaarawan. Hindi ko na inalala si kuya Borj at hinayaan nalang siyang magmukmok sa aking kwarto na puno parin ng kahayupan.

Gabi na at matutulog na kaming lahat. Pumasok ako sa kwarto ko pero hindi ako doon matutulog. Nakita ko si kuya Borj kahit na madilim ang kwarto. Nagmumula ang ilaw mula sa labas ng kwarto kaya kita kong hawak niya ang liham ko. Napansin niya ako. Kumuha ako ng unan kasi pinagpasyahan kong matutulog ako kina mama dahil birthday ko naman at ayaw kong makatulog sabay ang isang hayop at dry na iyong tamod sa aking kama. Habang kinukuha ko ang aking unan na paborito, at buti nalang hindi ito nadala sa kahayupan. bigla akong hinawakan ni kuya borj. Pumiglas ako kay kuya Borj kaya hindi ko sinasadyang masalpak ito sa kanyang mukha. Wala naman akong pake dahil kulang pa nga iyon, Sana nga sadya ko na nga siyang sinapak gagong hayop. Bago ako lumabas, nagsabi ako “Mas espesyal ka kaya, mauuna ka para sa akin” eksAktong eksakto ang pag imitate ko sa pagkakasabi niya sa kanyang puta. Tinignan ko pa siya ng malademonyo kong mata. Lumabas ng kwarto at hindi alintanang sinara ng kay lakas lakas ang pinto.

Sabi ko sa sarili ko,”Happy Birthday to me” Namasa ang mga mata ko at may kung anong tumulo mula rito at dumaan pa sa bibig ko at pumatak na ito sa sahig.

Bumukas ang pinto ng aking kwarto at napalingon ako. Si kuya Borj, malalim ang pagkakatitig niya sa akin. Nababalot ng misteryo ang kanyang pagkatao nung oras na iyon.

Natapos rin ang 1st part na side story… Hope u liked it!!! mga ilang oras ko rin ginawa to kakatuwa!!! sana makarinig ako ng positive feedback

Magandang araw km readers.Ako pala si Stephen, di tunay na pangalan. Gusto lang sanang ibahagi ang aking karanasan sa sex. Nangyari ito apat na taon na ang nakalipas, 2nd year high school ako nun,, sa kasalukuyan 2nd year college na ako.

Meron akong best friend na beki tawagin nalang natin siyang Danny, pero that time, di pa ako sure sa totoong kasarian ko. So merong isang bahay sa amin at wala ng nakatira kaya pinabantay ito sa aming magbestfriend ng may ari kasi close din kami dun. Ganun na nga ang nangyari, dalawa lang kami ni Danny ang natutulog sa bahay na iyon,, kapag umaga,, umuuwi ako sa bahay namin kasi malapit lang naman,, magkapitbahay lang kami ng bahay na iyon, pero si Danny dun na siya tumira,. Sinusundo ko nalang siya kapag papasok na sa school at sabay kaming pumapasok. Lagi kaming nasa top ng klase. Active rin kami sa mga activities and org sa aming school.

Pumayag naman ang papa ko na doon na ako kila Danny matulog kahit kelan ko gusto para naman daw may kasama siya. Kaya naman gabi gabi kaming magkatabi matulog, Tatlo pala ang kwarto nung bahay pero sa may guest room kami natutulog kasi yun yung pinakamaluwang.

Ahead pala ng 2 years si Danny sa akin pero magclassmate parin kami kasi tumigil siya ng 2 years sa pag aaral. kaya naman tong mokong na to marami ng experience sa sex. Sa twing magkasama kami madalas siyang nag kukwento tunhkol sa mga experience niya. Ako naman, medyo tinaaatamaan sa twing kinukwentuhan nia ako, parang lahat ng sinasabi niyang ginawa nila nung ka sex niya ay gusto kung itry,, grabe naman kasi siya magkwento,, super detailed,, mula sa size ng etits ng mga kasex niya hanggang sa favorite position nila. Awkward kasi kilala ko rin yung mga nakasex niya.

Eto na yung main part. Minsan nag kwento si Danny na gusto nia matikman yung isa naming kapit bahay. siya si John,, 21 years old na siya nun, so bale 7 years ang agwat namin. Matangkad siya,, gwapo,kahawig ni Jake Cuenca,, medyo mas maitim nga lang si John,. Tinanung ko si Danny kung bakit niya gustong matikman si John, tung loko naman na to ang sagot,:
malaki daw ung tinatago ni John sa ilalim ng shorts nia. may nagsabi daw kay Danny na isa ring katropa naming beki na malaki daw talaga kasi natikman na niya si John.

Minsan pa nga ainaasar nila Danny si John dahil pinatulan nia yung isa naming katropa,, eto namang si John deny deny pa. Pero halata namang may pinagmamalaki tung si John, kasi sa twing naka shorts lang siya bakat na bakat talaga ung bukol niya. dun ako nagsimulang magpantasya sa lalaki.

Si John lagi siyang nakatambay sa bahay na binabantayan namin, tapos na ata kaci siya sa pag aaral noon. Close naman kami,, minsan nakikipagbiruan din ako sa kanya, hanggang nagdecide na siyang siya na lng ang magbabantay sa bahay pag nasa school kmi,. so mas okey namang yun. At yun nga ,, naging mas close kaming tatlo.

One time, nauna akong umuwi kay Danny, nuung nasa bahay na ako,,nagmeryenda lang ako at nagdecide na pumunta sa isang bahay,, pagpasok ko dumiretso ako sa kusina, at nakita ko si John nagpupunas ng natapong tubig sa sahig. Dun ko napansin na katatapos lang niyang maligo kasi nakatapis lang siya ng tuwalya at basa pa ang buhok niya, Instad na tulungan ko siya pinanood ko lng siya, Habang pinapanood ko siya, nagulat ako sa aking nakita… nakita ko ung ari nia,,,shackz wala siyang brief na suot. Medto naiilang ako kya pumunta na ako sa may sala,, binuksan ko ung PC tapos na facebook,, Habang nag eefb, dumaan si John sa may likod ko at sumagi sa likod ko ung bukol nia, di ko nalang pinansin.Umupo siya sa may sofa habang ako tuloy pa rin sa pag fb. Hindi ako mapakali that time.Maya may lang ay dumaing na rin si

Danny at nagbihis na rin si John. Ng medyo gabi na, tinulungan ko si Danny magluto ng dinner namin,, tpos iyon,, nagkwento na naman tung si bakla,, Nakaiskor na namn daw siya sa cr kanina. hahaha, baliw na talaga to, sa isip isip ko. Pagkatapos naming kumain umuwi ako sa bahay namin para kumuha ng damit at bumalik rin sa isang bahay para dun na maligo, sakto namang papunta rin dun si John, tinawag niya ako at tinanung kung pwde ba daw siyang makitulog,, . Sabi ko naman oklang sa akin pero tanungin ko muna si Danny. Kaya tinanung ko si Danny at pumayag naman siya, tuwang tuwa pa nga siya ee,. Pumunta na ako sa banyo para maligo, nag halfbath lang ako tapos umakyat na ako sa room namin para maligo,, nadatnan ko si John sa sala na nakahiga sa sofa, tinanung ko siya kung san siya matutulog. Sabi niya ok na daw sa sofa.Inoffer ko naman kung gusto nia sa may guestroom na rin siya matulog kasi wala ng bakanteng electric fan, mainit sa sala. Pero ok lng daw siya kaya yun, pumunta na ako sa kwarto at nagbihis. Matutulog na sana kami ni Danny ng biglang pumasok sa kwarto si John.

John: Pwede bang dito na ako matulog, mainit nga talaga sa may sala, di ako makatulog. Si Danny ang sumagot.: Anu ka ba ok lang,, dito kana sa tabi ko humiga,dito sa gitna.Sumagot si JOhn.: wag na, nkakahiya naman, tabi nallang kayong magbestfriend,sa may gilid nalang ako. Medyo disappointed si Danny kasi di niya makakatabi si JOhn, so ibig sabihin kami ni john ang magkatabi kasi ako na ngaun ang nasa gitna. Medyo naiilang na naman ako lalo na ngayong katabi ko siya.Nag good night na ako sa kanilang dalawa pero sa totoo lang hindi akomakatulog,. Sa tingin ko tulog na silang pareho pero ako gising pa. Nakatalikod ako kay john at ganun din siya, Maya maya, naramdaman kung gumalaw si John, nakayakap na siya sa akin, grabe, ang bigat ng katawan niya, hindi ako masyadong makahinga. Ang init na nga ng panahon ang init pa ng katawan niya. Tiniis ko muna ang init pero maymaya, naramdaman kong may matigas sa may pwetan ko,, naramdaman ko ring gumagalaw na si John pero parang tulog pa kasi nakapikit pa siya, pero pagkalipas ng ilang minuto, nang tignan ko siya, nakadilat na ang mga mata niya,, nginitian paniya ako,,Hindi ko alam kung ano ang gagawin ko nung mga oras na yun, kaya hinayaan ko na lang siya sa ginagawa niya, Medyo nag iinit na rin ako hanggat mawala ako sa sarili ko, nagpaubaya na talaga ako sa kanya,.

Pinaharap niya ako sa kanya at hinalikan ako sa pisngi at sa noo,, Kinuha niya yung kamay ko at ipinatong sa may bukol niya, . Grabe, tigas na tigas na siya nun. Hindi ko pa alam kung anung gagawin kaya nakapatong lang ang kamiy ko sa may matigas niyang tite., Binulungan niya akong himasin ko daw at jakolin pero di ko pa talaga alam kasi wala pa akong experience kaya hinawakan niya ulit ang kamay ko tsaka niya tinaas baba ito,Gawin mo lang yung tinuro ko sabi niya at sunud sunuran naman ako. Maya maya hinalikan niya ako sa labi at binulungang isubo ko daw yung tite niya. Kinakabahan na ako kasi bka biglang magising si Danny. Pero pilit niyang tinutulak ung ulo ko papunta sa may tite niya. Sinubukan kung isubo pero niluwa ko rin agad.. Hindi pa ako sanay sa lasa pero mabango yung tite niya. Sinubukan ko ulit isubo pero bigla niyang kinantot ang bunganga ko kaya naduwal ako at napaluha.lumabas ako ng kwarto papuntang kusina at sa may lababo ako nagmumug. Hindi ko namalayan na sumunod pla sa akin si John at nasa likoran kosiya niyakap niya ako at Nagsorry siya sa akin. Matagal siyang nakayakap sa akin at maya maya naramdaman ko na naman na matigas na naman yung etits niya. Sinusuyo niya akong isubo ulit ung tite niya at sa kakukulit niya, napapayag niya ako. Bukas yung ilaw samay kusina kaya kita ko na yung titeni John, grabe, totoo nga na malaki at mataba yung tite niya, sinubukan kong isubo ung ari niya at mukhang nasasarapan na siya kasi umuungol na siya.Medyomatagal tagal ko rin siyang tsinupa hanggang hinila niya ako patayo.

Inutusan niya akong magtanggal ng shorts at papasukin daw niya ako,, Natakot talaga ako kasi baka masakit,pero sabi ni John sa umpisa lang daw masakit, magugustuhan ko daw pag nasanay na ako. Naalala ko naman yung mga kwento ni Danny na masarap daw talaga pag nasanaykaya yun,, pumayag ulit akong maghubad. Binuhat niya ako sa may dining table at pinatuwad,. may kihnuha siya sa may cabinet at nilagay ito sa may pwet ko,. Naramdaman kong nakatutok na ang tite niya sa may butas ko at binigla niyang kinadyot, napasigaw ako sa sakit,, sabi niya wag daw akong maiingay, pero sabi ko away ko na masakit,, pero ayaw niyang tumigil,, umiiyak na ako sa sobrang sakit pero tinakpan pa niya yung bibig ko,, tuloy parin siya sa pag ulos pero pinilit kong kumawala at nagtagumpay naman ako,. Tumakbo ako papuntang cr at nilock ko ito.Dun ako umiyak. Ramdam ko parin ang hapdi ng pwet ko. Mas lalo akong natakot kasi may dugo sa may hita ko. Iyak talaga ako ng iyak. Matagal din akong nasa cr kaya lumabas na ako,.Paglabas ko, nandun sa may pintuan si JOhn, Nung nakita niyang lumabas na ako niyakap niya ulit ako at napansin ko na hubad pa rin siya at parang umiiyak.Sabi niya: pasnsya ka na ha, matagal na kasi kitang gustong tikman,, nadala lang ako ng libog ko, pero kung ayaw mo talaga, kung di mo kaya, di na kita pipilitin.

Pero ewanko ba, parang gusto ng katawan kong ituloy at tapusin ang naumpisahan namin kya tinanung ko siya kung gusto niyang ituloy,. Sabi ni John, gusto pa niya pero kung ayaw ko wag na. Sabi ko naman,, handa na ako, ikaw na bahala sa akin john. Kaya binuhayt niya ako papuntang sala at doon namin tinuloy ang ginagawa namin kanina, sinubukan niya ulit ipasok at gaya nung una, hirap parin siyang ipasok ang tite niya. Medyo ma[di parin kaya napahalinghing ako, >Tinanung niya kung gusto ko talaga, .Sabi ko naman ituloy lang niya,. Sa wakas, pumasok na rin ung ari niya at nagsimula na siyang umulos ng mabagal at pabilis ng pabilis. Habang kinakantot niya akong nakatuwad, may napansin akong gumagalaw sa may hagdan, shackz si Danny, nkita niya ang ginagawa namin, pero pinagwalang bahla ko na lng. Mga20minutes kaming nagkantutan at nagpalabas siya sa loob ko,. Ramdam ko ang sakit at sarap. Nagpahinga lang ako saglit at saka naglinis ng katawan tsaka bumalik sa kwarto para matulog, sa sofa na natulog si John. At nang magising ako, wala na si John, umuwi na ata sa bahay nila. Si Danny naman nasa kusina nagluto. Laking pasalamat ko at tinago ni Danny ang secreto ko at hanggang ngayon kami lang tatlo ang nakakaalam sa nangyari. At yun nga,, inaasar ako ni Danny kasi inunahan ko siya sa pinapangarap niyang si John. haha..

Naulit nang naulit ang mga pagniniig namin ni John at ang Venue ay ang bahay na aming binabantayan. Nasanay na rin ako kahit malaki ang ari ni John,. Kapag dalawa lang kami sa bahay lagi kaming naglalaro, at naging ganun ang takbo ng buhay ko sa bahay na iyon.

Siyam na taong gulang ako noon, walang kamuang-muang sa mga bagay-bagay na hindi mo aakalaing pwede mangyari sa buhay mo. Laki ako sa Lola at dun ako nakatira.

Nagkaroon kami ng driver, moreno at maganda ang pangangatawan, siguro batak ang katawan sa probinsya. Joel ang pangalan niya. Dahil kailangan na kailangan na ni Lola ng driver ay tinanggap na niya ito kaagad. Meron kasi kaming Grocery store at kailangan ng driver para sa mga deliveries. Siya rinang naghahatid at sundo sakin sa eskwelahan.

Isang araw, “umalis ang Lola mo at pupunta raw sa kaibigan niya dahil kaarawan nito.” Sabi ni Joel. Nasa iskwelahan pa ako at sinundo niya. Nang makarating kami sa bahay walang tao, ang tiyahin ko at aming boy ay nasa store nagbabantay.

Nagtungo ako sa kwarto at nagbihis. Lumabas at kumain sa may kusina. Nandun din si joel at kumakain. Nang nakaramdam kong naiihi ako, dali dali akong nagtungo sa banyo na malapit lang din sa kusina.

Nang matapos na ako, nabigla ako at nandoon si Joel. Sabi niya “iihi din daw siya.”

Pinlit kong lumabas pero sabi niya, “sabay na daw kame at saglit lang naman siya.”

Nang nilabas na niya ang kanyang ari, nagtaka ako? Bakit sobrang laki, haba at parang matigas ang titi niya. Kung sa ngayon, mga 8 inches ang haba at mataba talaga ito.

Bigla niyang sinabi “ Gusto mo ng Lollipop?” sabi ko, “OO, bakit meron ka?”

“Meron! Ayan sa harapan mo.” Tugon niya.

“Yan? Di naman lollipop yan eh. Di naman yan kinakain.” Tugon ko.

“Kinakain yan, kaso nga lang di nauubos. Sige na! masarap yan!” sabi ni Joel.

“ayoko nyan!” sabi ko naman.

Nabigla ako nang buhatin niya ako at hinubad ang aking short at brief. Ipinatong niya ang hati ng aking pwet sa kanyang malaking titi at ikiniskis! Ang tagal naming sa banyo, pawis na pawis na ako. Wala naman akong nararamdaman na iba, kundi ang pagkiskis ng malaki niyang titi.

Bigla ko nalang siyang narinig. “aaaahhhhh! Pucha!” nagulat ako nang biglang nabasa ang ilalaim ng bayag ko. Nilabasan na pala siya.

“ayaw mo kasi eh, aya yan nalang ang ginawa ko sayo”. Sabi niya.

Ngunit wala akong expression, dahil hindi ko maintindihan kung bakit niya iyon ginawa sakin. Hinugasan niya ako at naghugas na rin siya. Pagkatapos ay nagtungo na ako sa aking kwarto at humiga. Napaisip ako sa ginawa niya, bakit kaya niya ginawa iyo? Anong dahilan?. Yan ang pumapasok sa isipan ko.

Nung sumunod na araw, sinundo ako ni Joel at wala na naman daw tao sa bahay. Umalis daw si Lola pumunta sa kapatid niya sa Maynila. Pagdating namin sa bahay. Pagbaba namin sa sasakyan. Nilapitan ako ni Joel.

“ ano? Ayaw mo ng lollipop?” sabi niya.

“bakit ba kasi lollipop?” tugon ko.

“kasi parang lollipop lang din yan, kaso nga lang hindi na uubos.” Sabi niya.

Dahil narin sa aking paggiisip nasabi ko na “sige na nga!” dinala niya ako sa aking silid at naghubad na siya ng kanyang short at brief.

“o, kainin mo na, parang lollipop lang” sabi niya.

Ang laki ng ulo nito, parang lollipop nga kaso malaking lollipop. Pantay ang laki ng ulo sa katawan ng titi niya. Dinilaan ko ng dinilaan ang ulo ng titi niya.

Sabi niya hanggang sa baba daw dilaan ko. Ginawa ko naman at dinilaan ko ng dinilaana ang buong titi niya. Halos humampas na iyon sa aking mukha. Maya maya ay hinawakan niya ang aking kamay at inihawak sa titi niya.

“Batihin mo” sabi ni joel.

Sabi ko, “pano?”

Hinawakan niya ang aking kamay na nakahawak sa kanyang ari at itinaas baba.

Sabi niya “ganyan lang, sundan mo lang ang ginagawa ko”

Ginawa ko na nga iyon nang hindi na niya hawak hawak ang aking kamay. Sabi niya bilisan ko raw at dilaan ko din. Dinilaan ko ang ulo niya habang binabate ko siya. Nagsisimula nang mangalay ang aking kamay.

Maya-maya lang ay may lumabas na, sumabog sa aking mukha at bibig. Nalasahan ko ang lumabas sa kanya dahil sa ulo lang ako dumidila habang binabate ko siya. Kakaiba ang lasa. Ang lagkit sa bibig at mukha.

“bakit di mo kinain? Masarap yan” sabi niya.

Sabi ko naman. “di ko naman alam, di mo rin naman sinabi.”

Maraming beses din iyon naulit, tuwing wala si lola sa bahay. Lagi kami sa kwarto ko. Minsan dun nadin siya natutulog. Mga ilang taon din ang lumipas na ginagawa ko iyon sa kanya.

Pag dating ko sa edad na dose. May pinagawa na siyang iba.

“Isubo mo ung lollipop!” sabi ni kuya Joel.

“Di naman kasya sa bibig ko” wika ko.

“Kahit wag mong isubo lahat, ung kaya mo lang” Sinimulan ko itong isbuo, “Shit! ang init ng bibig mo, ang sarap sa pakiramdam, tuloy mo lang” itinaas baba nya ang ulo ko, siya na ang kumokontrol. Pag napapasobra, naduduwal ako at nailuluwa ko. Walang tigil ang pagsubo ko sa kanya.

“Ah! malapit na ako”, “Ayan na”, pinutok lahat sa loob ng aking bibig ni kuya Joel ang katas nya, maalat-alat, namaasim asim ang lasa. ung iba ay nalunok ko at iba naman ay nailuwa ko.

“Ang sarap ng bibig mo, ang init, parang mga palad mo, nakakalibog!”

Mula noon, natuto ako magbate, pag hindi kaming pwedeng dalawa, nagsasarili nalang ako.

Maraming beses parin nauulit ang pag dila, subo at pagbati ko sa malaking kargada ni kuya Joel. Minsan kinikiskis nya ang tarugo nya sa pagitan ng matambok kong pwet.

Nung ako ay disi-sais na. Dahil hindi naman lagi ay ganoon, may dumating na masamang balita.

Magsasara na aming grocery dahil sa lugi, nawawalan daw ng pera at hindi alam ukng sino ang kumukuha. Napilitan si lola na tanggalin na lahat ng tauhan. At gawing sari sari store nalang ang aming grocery at ibebenta narin ang sasakyan para makadagdag sa pera na iipunin. Di na rawkailangn ng boy at driver.

Nalungkot ako sa pangyayaring yon. Dahil mawawala na aking tanging kalaro at laruan. Mawawala na ang aking nagiisang Lollipop na hindi nauubos at nawawalan ng laman. Bago siya umalis ay kinausap muna niya ako.

“kailangan ko nang umalis, wala na din kasi akong magagawa sa desisyon ng Lola mo” sabi ni joel.

“oo nga eh, ganun ata talaga. Nanghihinayan nga ako dahil wala na akong Lollipop” sabi ko.

“Loko ka! Wag na wag mong gagawin yon sa iba. Dahil hindi lahat ganon ang gusto.” Sabi ni joel.

“Opo! Yan lang naman ang Lollipop ko eh” tugon ko.

“Hayaan mo subukan kong bumisi-bisita dito. Para makita mo ulit ang Lollipop mo.” Sabi niya.

“Sige na. pasok ka na sa bahay, alis na ako. Magingat ka nalang” sabi ni Joel.

At umalis na nga si joel. Tumagal ng tumagal at umabot na ako ng bente otso at may asawa narin ako, ay hindi ko na muli siyang nakita. Di na ako naghanap ng ibang lollipop. Lumaki ako nang dala dala ang ala-ala at lihim na iyon. Kahit sino walang nakakaalam sa mga nangyari samin ni Kuya Joel. At di ko narin nahawakan at natikman ang aking nagiisang Lollipop.

“Nasaan na kaya ang aking Lollipop?” Di ko man lang naranasan mapasok ng malaking kargada ang masikip ko butas. Sana magkita ulit kami.

ni Amado V. Hernandez

I.
“Magandang araw po.” Pamimintana ni Ligaya sa kanilang durungawan ay isang liham ang inihagis sa kanya ng tagahatid sulat na nagbigay ng “magandang araw.” Marahan niyang ginupit ang isang dulo ng sobre, tiningnan, nangunot ang noo at saka napahalakhak ng malakas.

“Ha, ha, ha. Nasisira yata ang ulo ni Nestor!” ang nasabing tatawa-tawa.

II.
Ang totoo ay hindi sukat akalain ni Ligayang makapangangahas si Nestor na magpapahayag sa kanya ng pag-ibig. Silang dalawa ay magpinsan. Makipagsintahan siya kay Nestor ay walang salang magiging bukang-bibig ng madla na sila ang magpinsang “nagpipisan.” Kay laking kahihiyan, marahil! At saka si Nestor, ayon sa kanya, ay hindi pa naman tunay na binata kundi bago pa lamang nagbibinata. Kailan lamang ay nakaputot ng salawal at ni hindi makuhang ayusin ang buhok. Noon lamang mga nakararaang taon ay lagi silang magkasama sa paglalaro. Madalas pa siyang ipinamimitas ni Nestor ng sari-saring bungang-kahoy sa kanilang bakuran na pagkatapos ay pinagsasalunan nilang dalawa. Kung tanghaling tapat ay madalas silang makagalitan tuloy ng kanyang ina dahil sa hindi nila makuhang matulog at nalilibang sa paglalaro ng sintak sa puno ng hagdan. Ganon na lamang ang sarap ng kanilang matalik na pagsasama na wala silang iniwan sa tunay na magkapatid. Kaya lamang sila nagkahiwalay ay nang ipasok na siya sa kolehiyo. Nagkaiyakan pa silang matagal dahil sa pangambang makalimot ang isa’t-isa. Awang-awa siya kay Nestor.

III.
Ngunit noo’y mga batang musmos pa lamang sila halos. Marami ng araw at taon ang nakalipas. Nang kanyang lisanin ang kolehiyo ay magdadalaga na siya. Sa dahon ng kanyang ala-ala ay malabo na ang titik ng panahon. Nagdaan ang masayang kabataan nila ni Nestor na hindi na niya ganoon nagugunita. Nang magkita sila ng kanyang pinsang binata, pagkaraan ng isang mahabang panahon ng pagkakahiwalay, ay nagkahiyaan sila, kung bakit, at hindi nakuhang magbatian. Si Nestor ay nasilaw sa kanyang kisig at ganda, samantalang siya naman ay nanibago kay Nestor. Binata na pala ito! Ang nasabi sa kanyang sarili. Buhat noon, kung sila’y magkasalubong ay tumutungo siya upang mailagan ang mata ng kanyang pinsang binata at si Nestor naman ay lumilihis ng daan dahil sa malaking pagkaumid at pag-aalang-alang sa kanyang pinsang dalaga.

IV.
Kaya ganoon na lamang ang panggilalas ni Ligaya ng tanggapin niya ang sulat ni Nestor.

“Marunong na palang lumigaw ang pilyong yaon,” ang wika pang nakangiti.

Ipinalagay niyang si Nestor ay nahihibang. Dili kaya’y nagbibiro. Kaya hindi pinansin ang liham ng binata. Saka ang pag-ibig ay hindi pa rin naman nagigising sa kayang puso.

V.
Pagkaraan ng mahigit na dalawang linggo ay nagsisi si Nestor kung bakit siya nakapagtapat pa kay Ligaya. Wala nga namang unang pagsisisi. Ngayon na lamang niya nakurong malayo siyang ibigin ng kanyang magandang pinsan. Si Ligaya ay tanyag na tanyag sa mga lipunan, mula ng lumabas sa kolehiyo, samantalang siya’y palad ng makadalo sa isang piging minsan sa isang buwan. Maraming maginoo at hombres de profesion na nangingibig kay Ligaya at siya’y isang estudyante pa lamang na pinakakain at pinaghihirapan ng kanyang ama. Isa nga naman palang kabaliwan ang kanyang pag-ibig. Lalong nag-ibayo ang kanyang pagkakimi sa harap ni Ligaya. Kung minsang sila’y nagkakatagpo sa isang sayawan o piging ay hindi niya magawang sumulyap man lamang sa mukha ng kanyang pinsang dalaga, habang yao’y ngingiti-ngiti at parang ikinasisiyang-loob ang makitang siya’y labis na nagugulumihanan.

VI.
Nguni’t ano ang kanyang gagawin? Siya ay lalaki at lalaking may puso. Ang tibok ng puso ay makapangyarihan. At hindi maaaring pigilin, lalong mahirap at hindi mangyayaring limutin niya si Ligaya. Si Ligaya ay inibig na niya at minahal, sinundan-sundan ng paningin at pinintuho ng buong kaluluwa mula pa sa kanilang kabataaan. Ang isang bagay na naukit sa diwa at napunla sa puso sa panahon ng kamusmusan, ay hindi na malilimot at mamamatay sa habang panahon. Ang mga ala-ala ng ating kabataan ay siyang matamis sa lahat, sariwa sa lahat at mahal sa lahat. Talagang si Nestor ay hindi nakalimot kay Ligaya. Ewan nga lamang niya kung bakit naparam na sa isip ng dalagang yaon ang kanilang kahapong lipus sa kaningningan ng mga murang guni-guni at masamyo sa pabango ng kawalang-malay. Wala nang masakit na alalahanin na gaya ng mga ala-alang nagbabalik sa gunam-gunam ni Nestor. Ngayon siya’y nasa gitna ng luha at lungkot.

VII.
Nang hindi nagtamo ng tugon ang ikalimang sulat ni Nestor kay Ligaya, ay niyari sa loob ng binata na hindi na siya muli pang susulat sa pinsang walang puso. Naisip niyang sayang lamang ang panahon at pagod nang magpakabaliw sa isang bagay na tila hindi matatamo. Ang pag-ibig ay may dalawang hanggahan: luwalhati at pagtitiis. Yamang sa pagtitiis siya itinalaga ng tadhana ay tila kabaitan ang sumang-ayon sa gunita ng palad. May araw ding mabibihis ang kanyang pagdurusa. Sadyang ang alin mang pangarap na mahalaga at dakila ay hindi natutupad sa iisang gabi. Kinakailangang maglamay at magpakasakit, magbata at lumuha.

VIII.
Pinag-ibayo ni Nestor ang pagsisikap sa pag-aaral. Kung siya’y makatapos na ng karera, sa paano’t paano man ay hindi na kahiya-hiyang mangibig kahit kanino. Ang titulo ay isang kalasag na malaki ang nagagawa. Kung wala mang paglingap si Ligaya sa kanya ngayon baka kung siya ay isang doktor na ay malamuyot din ang puso at mabagbag ang kalooban ng pinsang walang awa. Kaya nagsunog ng kilay si Nestor.

IX
Samantalang si Ligaya ay patuloy sa kanyang pagkabulaklak ng lipunan. Kung sabagay ay hindi naman siya katulad ng ibang dalagang pag natatanyag na sa gitna ng palalong sosyedad ay nagkakaroon ng marungis na batik ang iwing dangal at ang angking kabanguha’y napagsasamantalahan ng ilang mapagsamantala. Si Ligaya ay hindi gayon. Habang siya ay napapasa-itaas ay lalo siyang nagpapakalinis, lalong pinag-iibayo ang kanyang kababaang-loob, at katamisan ng ugali, lalong sinikap na siya’y maging karapat-dapat sa mata ng sambayanang nakapako sa kanyang mga kilos.

X.
Pagkaraan pa ng tatlong mahahabang panahon ay nagtapos din si Nestor sa pagka-manggagamot. Isang batang-batang manggagamot na nginingitian ng pag-asa at pinatatapang ng lalong matatamis na pangarap. Datapwat kung ano ang tagumpay ngayon ni Nestor ay siya namang kabiguan ni Ligaya. Dahil sa malabis na pagpupuyat gabi-gabi sa kung saan-saang sayawang idinaraos ng gayo’t ganitong samahan at kapisanan, bukod pa sa panonood ng mga dulaan at sine, ang murang katawan ni Ligaya ay hindi nakatagal. Siya’y lumura ng dugo at unti-unting nangayayat. Dahan-dahang nalanta ang rosas sa kanyang dalawang pisngi at naglamlam ang langit sa kanyang mata.

XI.
Nang mabalitaan ni Nestor ang kaawa-awang kalagayan ni Ligaya ay dali-daling inihandog ang kanyang tulong. Ang pinsang dalaga ay tumalima naman sa kanyang mga tagubilin. Ang buong panahon at pagsisikap ni Nestor ay inukol na lahat sa pagpapagaling ng karamdaman ng kanyang minamahal.

“Malulunasan mo pa kayo ako, Nestor?” ang tanong sa kanya minsan ng may sakit.

“Oo, gagaling ka, pagagalingin kita, aalagaan kita,” ang masuyong sagot ni Nestor.

XII.
Isang matamlay na ngiti ang itinugon ng dalaga. May apat na buwan na si Ligaya sa kanyang cottage sa mataas na siyudad ng Baguio. Ang sariwa at malinis na simoy ng hangin, ang mabibiyaya at katangi-tanging singaw ng nagmumula sa pusod ng mga bundok at ang mabuting paraan ng panggagamot ni Nestor ay siyang nagkatulong-tulong upang lubusang bumuti ang karamdaman ng paralumang maysakit. May dalawang buwan pa lamang si Ligaya sa itaas ng Baguio ay tumigil na ang paglura ng dugo, sumunod ang pagkapawi ng ubo sa gabi at sa umaga. Nanumbalik din ang dating mapulang kulay sa kanyang mukha at nanauli ang bulas ng kanyang katawan.

XIII.
Isang malamig na gabing ang buwan ay parang nakabitin sa langit na mangasul-ngasul, si Nestor at si Ligaya ay mapayapang nangakaluklok sa dalawang silyon sa lilim ng mayayabong na puno ng isang pino.

“Salamat sa iyo, Nestor,” anang binibiro, “utang ko sa iyo ang akin gbuhay. Ano kaya ang maibabayad ko sa iyong kagandahang loob?”

“Ligaya,” anang binata naman. “Pinagaling ko ang iyong sakit sa tulong ng Maykapal. Datapuwa’t ang karamdaman ko ay hindi mo pa nalulunasan hanggang ngayon.”

“Anong karamdaman mo?”

“Ang karamdaman ng aking puso.”

“Aba, si Nestor, hindi mo pa ba nalilimot ang bagay na iyan?”

“Kailan man ay hindi! Ang aking pag-ibig ay malala kaysa dati, Ligaya, lalong malubha.”

“Ano ang sasabihin sa atin ng tao? Magpinsan tayo’y…”

“Sa pagsinta ay walang magpinsan, ” ang putol ni Nestor. “Lalong mabuti sapagka’t iisa ang dugong nananalaytay sa ating mga ugat, iisa ang ating damdamin, iisa ang ating puso. At bakit natin pakikinggan ang sasabihin ng tao? Ang dila ng tao’y talagang makasalanan at hindi marunong humatol. Alalahanin mo ang ating kabataan, ang pagmamahalan natin noong tayo’y mga batang musmos. Hindi ka ba nanghihinayang sa lahat ng yaon kung ikaw o ako, ngayong kita’y may gulang nang ganap, ay mapasaibang kamay at mapasaibang dibdib?”

“Ngunit”

“Huwag ka ng magdahilan, Ligaya. Sabihin mo na sa aking ako’y minamahal mo. Ang laman ng iyong puso ay nakasulat sa iyong mga mata, kaya huwag mo na sanang susian ang iyong bibig.

XIV.
Hindi na nakuhang magmatuwid ni Ligaya. Ang katotohanan ay matagal na rin siyang umiibig nang lihim kay Nestor at malaon na ring nanariwa sa kanyang puso ang matamis na ala-ala ng kanilang kabataang yumao.

Bago sila naghiwalay ng gabing yaon ay pinabaunan muna niya si Nestor ng isang matamis na halik at inabutan ng isang bulaklak ng everlasting.

“Hayan ang aking pag-ibig.”

“Pag-aralan mo sanang mahalin.”

Nabalitaan na lamang ng lahat sa kahanga-hangang siyudad na rin ng malamig na Baguio idinaos ang luna de miel ni Ligaya at ni Nestor.

ni Amado V. Hernandez

I
May uwing panalunan si Manuel nang gabing yaon: P700. Mahigit nang ika-11:00 sa kanyang orasan. Alam niyang inip na sa paghihintay si Naty, ang kanyang asawa, at walang salang nagkakagutom na naman. Mapapanis ang hapunan ay di-kakain si Naty habang siya ay wala, batid ni Manuel.

II
Ngunit anumang sama ng loob ngayon ay maaaring malunasan, inaasahan ni Manuel sa sarili, pagkat ibibigay niya ang buong napanalunang P700. Ang halagang ito ay hindi magaan kitain, lalo na ngayong siya’y walang tiyak na hanapbuhay. Dalawang buwan nang nasasara ang bahay kalakal na pinapasukan ni Manuel, sampu ng umuwi sa Estados Unidos ang Amerikanong may-ari sa dahilang kukuha ng kuwalta, subalit hindi na nagbalik. Nag-iwan dito ng maraming utang pati ng ilang buwang sahod ng may 20 kawani, kabilang si Manuel. Kaya naiisip niyang bagaman siya’y ginabing lubha ay ipagpapaumanhin na ni Naty kung makita ang salaping uwi niya na sapat ng magdulot ng kaluwagan sa kanilang kasulukuyang kagipitan.

III.
Ang totoo si Naty ay hindi nanayag sa pagsusugal ni Manuel. Malimit na ito ang kanilang ipagkagalit. Nagugunita niyang sa may sampung taon nang pagsasama nila na ipinagkaroon ng tatlong malulusog na anak ay walang ibang dahilan ang anumang alitan nilang mag-asawa liban na sa pagsusugal ni Manuel. Kapag si Manuel ay hinatinggabi sa labas ng bahay, talastas na ni Naty na siya’y nagsugal. Pag si Manuel ay hindi nakabili ng mga ipinagbilin ng kanilang mga anak bago umalis kung umaga, alam ni Naty na siya’y natalo noong araw na yaon. Kapag si Manuel ay hindi maisama sa sine or sa nightclub, kahit minsan sa isang linggo man lamang, batid na rin niyang nahungkoy ang lahat ng salapi ni Manuel sa mesa ng poker. At simula na ang kanilang pagbabangay.

IV.
“Kung dangan kasi’y palagi ka sa kalye at hindi mo nalalaman ang nangyayari dito sa bahay. Ano ang kuwenta sa iyo kung kami’y mahipan ng hangin o manigas sa gutom. Ano ang malay mo kung magkano ang ibabayad sa koryente, sa tubig, sa rasyon ng gatas, sa labada, sa matrikula ng iyong mga anak. Wala kang inaasikaso kundi ang iyong sarili. Mayroon kang naisusugal ay ni hindi ko makuha ang rasyong bigas. Mayroon kang ipinatatalo ay nakasanla na pati ang kuwintas na minana ko sa aking nunong nabulok!”

V.
Matangi sa “ikaw naman” “manong magtigil ka na” at “ano bang sugal ang sinasabi mo?” si Manuel ay hindi gaanong nagsasasagot kay Naty. Si Manuel ay isang lalaking may kapusukan sa kanyang kapwa lalaki; ngunit lagi siyang mapagpaumanhin sa kanyang asawa. Lasong-lason sa loob niya ang marinig ng kanilang mga anak na sila’y nagtatalo o malaman kaya ng mga kapitbahay na sila’y di nagkakasundo. Dinaraan niya sa lamig palibhasa’y hindi kaila sa kanya na ang isang babaeng nagagalit ay walang iniwan sa isang rabentador na putok nang putok ay hindi naman nakakasakit. Saka may subo ba ang sinaing na hindi naaawat at natapos sa mabangong aso ng isang isang pinggang kanin?

VI.
Si Manuel ay hindi naman isang manunugal na talaga. Ang sugal ay hindi isang bisyo niya, manapa’y isang libangan. Gaya rin ng alak, marunong siyang uminom at umiinom siya tuwing mapapasubo sa pagtitipon ng mga kaibigan, nguni at kailan man ay hindi siya napainom sa alak. Hindi pa siya naaalaalang umuwi siya ng bahay na lasing. Naglalaro siya kung nakakayag, ngunit hindi panay. Maari siyang maging kapupunan sa mesa ng mahjong o poker; nakikipagsapalaran siyang manakanaka sa blackjack o hearts. Kung minsan, kung may tip na sigurong plantsado ng nag-abuloy sa kanya, siya’y nagpaparaan ng ilang oras sa Manila Jockey Club, o sa Sta. Ana Racing Tracks kung linggong may karera. Datapwa’t siya’y hindi malakas ni subo. Kahanga-hanga ang kanyang pagpipigil sa sarili. Bihira siyang lumagpas sa puhunang P100 maging sa poker o sa mahjong o sa karera o sa jai alai. Kung matalunan siya ng isang daan ay kagyat na tumitigil na, at kailanman ay hindi niya tinangka o pinagpilitan habulin, bawiin ang halagang natalo na. Talos niyang may mga araw na sadyang malas at ang pagpipilit ay lalo lamang ikababaon. Ang pagkakabaon sa sugal ay isang kasawiang kalungkot-lungkot, at may matibay na panata si Manuel na ito’y huwag mangyari sa kanya kailan man.

VII.
Bukod pa sa rito, may palagay siyang kung ang sugal ay isang sakit ng kapisanan o ng isang bahagi ng kapisanan, ang sakit na kaipala’y hindi na malulunasan. Maaaring itulad sa pagbibili ng aliw na isang karamdamang matanda pa kaysa kasalukuyang sibilisasyon. Madalas niyang masabi na talagang mahirap sugpuin ang sugal at nabanggit niyang pati ang tunika ni Hesukristo ay pinagsugalan ng mga Hudyong naghuhubad at lumapastangan sa kanya. Sa ganang kay Manuel, magiging tapat at hindi kabilanin ang pamahalaan kung pagkakalooban ng lisensiya ang mga bahay-sugalan at club na ngayo’y pinagbabawal, at komisyon sa mga larong libangan, gaya ng sabong, jai alai, karera at sweepstakes. Sa gayong paraan maiiwasan ang suhulan at pagmamalabis at ang gobyerno nama’y makakapagpairal ng iisang batayan lamang ng pakikitungo sa lahat ng uri ng sugalan at sapalaran na di paris ngayong gumagamit siya ng tinatawag na double standard o sa lalong maliwanag na pamamaraang “sa pula, sa puti.”

VIII.
Naglaro sa isipan ni Manuel ang mga tinurang isipin habang siya’y nagdudumali sa pag-uwi na lulan ng isang taksi. Subalit higit kaysa ibang paksa ng pagbubulay-bulay ay pabalik-balik sa gunita niya kung papaanong nanalo siya sa poker ng P700. Ang akala niya ay talo na naman siya gaya ng karaniwan. Wala na ang P85 sa P100 labas niya. Di niya inaasahang siya’y makababawi man lamang. Ngunit walang anu-ano’y kinasihan siya ng suwerteng pambihira, sa tatlo o apat na huling “deal”. Sa isang karaniwang “senatorial” na sinalihan ng lahat ng anim na magkakaharap sa mesa ng poker, ang P15 niya ay naging P90. Sukat ba namang sa “senatorial” na sinalihan ng anim ay nanalo ang “trio de king” lamang hindi nagkaroon ng “flush” ni “straight”. Ang sumunod na “deal” ay “locktail” at natodo na naman ang P90, ngunit dalawa lamang ang “call” at siya ay kumabig uli sa pamamagitan ng “full house”. Ang ika-apat na baraha sa “obligado” ay “jack” at ang kasama ay isang “nueve” at isang “seis”; may hawak siyang dalawang “jack”, samakatuwid pagdating ng “jack” ay mayroon na siyang “highest trio”. Ang ika-limang baraha ay “duplicacion” ng “nueve” kaya siya ay nakayari ng tatlong “full de jack con nueve”. Sa kabila ng “red cross” ay “colapso” at “trio de dos” lamang ang pinakamataas. Kaya nasamsam niya ang buong “pot” na umaabot sa P300.

IX.
Ang pangatlong deal na naging “sensacional” ay “eight cards stud, choose your wild”. Kinakanan niya ang dealer. Pagdating sa ika-limang karta ay “good” na ang dalawang alas na nakataob. Samantala sa kinakaliwa niya ay may isang alas na nakabilad din ang “dealer” ay isang pang alas na “bistado”. Ang kinakanan ng “dealer” ay may “perde buen”. Ang “pas de buwan” ay nagmanda ng P120 na kasinglaki ng “pot”. Ang dealer ay matunong na nagsabi ng “good” ngunit si Manuel ang kanyang kinakaliwa ay kapwa “call”. Sa ika-anim na baraha’y dinatnan ni Manuel ng isa pang siyete; kaya siya ay may “par” na ring “ala vista”, bagamat mataas pa rin ang “par de buen” na dinatnan ng isang “king”. Ang kanyang kinakaliwa ay tiyak na may “royal” pagkat ang alas na espada ay natambalan ng isang “jack” at “diez” na espada rin. Ang “par de queen” ay tumaya ng P180 na parang tinapatan ang nalalabing kuwalta niya sa harap at kahit alanganin at alam niyang malamang ang kanyang katalunan kaysa kapanalunan, ay waring nagpanting ang kanyang tainga at itinulak na rin ang P180 sa kanyang harapan. “Call” ang mataginting na sagot ni Manuel. Ang “royal” sa kaliwa ay sali na rin, pagkat talagang “muerta natural.” Ang ika-pitong baraha niya ay isang “cinco” kaya hindi nagkaroon ng anumang “improvement.”

X.
Tago ang huling baraha “ang babala ng dealer” at idinulot sa kanya ang pangwalong baraha. Halos wala na siyang pag-asa. Gayunman, hindi maikubli ang panginginig ng kanyang mga daliri na dinampot ang huling “karta”, ipinailalim sa tatlong hawak niya, saka marahan at buong pananabik na pinintahan. Anong laking suwerte! Ang dumating ay isang siyete, ang kahuli-hulihang siyete, kaya siya’y nakayari: “Quinto de aces” o limang alas na siyang pinakamataas na “karta” sa “choose your wild”, ang “par de queen” ay nakayaring “quinto de queen” at ang kinakaliwa niya ay “royal” nga.

XI.
“Your money” at halos panabay na saad ang dalawang kalaban nang makitang inilahad ni Manuel ang dalawang alas at tatlong siyete. At nakatawa niyang kinabig ang lahat ng kuwalta. Nang bilangin niya ang inabot ng kanyang P15 ay kulang kulang na P1,000 pagkaraan ng tatlong “deal” lamang. Tinawag niya ang “waiter” at nagpakuha ng isang kahong “koronas” na alhambra at isang dosenang botelya ng serbesa; pinatakbo’t pinainom pati ng mga miron na parapara nilang mga kaibigan.

XII.
Isa pang round at nagka-ayawan na pagka 11:00 na halos ng gabi. Namahagi si Manuel ng kaunting balato at ang natirang malinis niyang pinanalunan ay P700 na kanyang ibinukod habang matuling tumatakbo ang taksi na patungo sa kanyang inuuwian.

Pagtigil ng taksi sa tapat ng kanilang bahay ay si Naty na rin ang nagbukas ng pinto kay Manuel; wala ang dating ngiti at giliw ng mukha; sa halip ay nakamungot at nanlilisik ang mga mata.

XIII.
“Ano, hinatinggabi ka na naman sa sugalan!” ang padarag na bati sa kanya.
Magsasalita sana si Manuel at magpapaliwanag, isasalaysay sana niya ang nangyari, datapwat hindi siya binigyan ng daan ng asawa.

“Pihong natalo ka na naman, nalimas na naman ang iyong salapi,” ang patuloy ni Naty. “Halika,” at siya’y mahigpit na hinawakan sa isang kamay, pahilang inakay hanggang sa kabahayan sa itaas at halos pakalakad na ipinasok sa kanilang silid dalanginan.

“Nakikita mo ba ang mga santong iyan?” ang tanong ni Naty at itinuro kay Manuel ang imahen ng Sagrado Corazon de Jesus, ang Nazareno at ang Mahal na Birhen na nakapaloob sa tig-isang sisidlang kristal na naiilawan ng tig-isang kandila. Ang tatlong santo ay tahimik na pinagmalas ni Manuel.

“Hindi ka maaaring manalo sa sugal,” ang wari’y hatol na sinabi sa kanya ni Naty. “Imposible! sa sandaling maiisip kong nagsusugal ka ay dagli akong lumuluhod sa harap ng tatlong poong iyan at idinadalangin kong kahimanawari’y matalo ka.”

Ipinagdiinan pa mandin ng babaing nagagalit ang mga katagang “idinadalangin kong kahimanawari’y matalo ka” at sinundan ng irap si Manuel na parang sinabing “nakita mo na”

XIV.
Hindi humuma si Manuel, ngunit marahang idinukot ang kanyang kanang kamay sa bulsa ng kanyang pantalon at sinalat at hinaplos ang bilot ng mga papel de bangkong ang P700 na kanyang napanalunan. At sa malamlam na liwanag ng mga kandila sa silid ng kaunting matuptop ni Naty ang isang makahulugang ngiting namulas sa kanyang mga labi. Natiyak ni Manuel sa kanyang sarili na mapaghimala man ang tatlong santo ay lalong mabisa at makapangyarihan kaysa kanila ang limang alas sa ibabaw ng mesa ng poker.

XV.
Kinabukasan, ng mabuti-buti na ang ulo ni Naty ay inabot ni Manuel sa kanya ang P700 at sinabing nasingil niya ang bahagi ng kanyang suweldong hindi nabayaran. Hindi ipinagtapat ni Manuel na yao’y panalunan sa poker pagkat ayaw niyang mapahiya ang tatlong santo sa kanyang asawa.

ni Antonio B. L. Rosales

I.
Sa malinaw na tubig ng ilog ay nasisinag niya ang isang larawan ng kamusmusan. Kinalawkaw niya ang tubig at nagsingsing-singsing ang mumunting alon…na nagpalabo sa larawan. Makailang saglit ay nanumbalik ang katiningan, ang nabulabog na tubig ay luminaw at muli niyang nasalamin ang kaayaayang larawan ng kamusmusan.
“Bakit, Itay?” anang isang tinig-angel na nagmumula sa musmos na mukhang nakakatang sa kaniyang balikat at nakatanaw sa tubig. “Bakit, Itay, ang ating basong kristal, hinampas ko lang kahapon e nabasag na? Bakit ang tubig e hindi nabasag, ha, Itay?”
Ang musmos na mukha ay pinupog niya ng halik.
“Talagang ganoon, Anak.”
At si Tasio ay napangiti.

II.
Dinampot niya ang sagwan, ang kristal na tubig ay umalimbukay sa hampas nito, at ang bangka ay itinabi niya sa pampang. Kinalong niya si Nene, marahang inilunsad at tinunton na nila ang landas na pauwi sa kanilang dampa’.

Ang mga kasinungalingan ni Nene, ang sutsot ng hanging naglalagos sa kakapalan ng mga dahon, at ang awit ng mga ibon ay hindi na mapukaw sa diwa ni Tasiong nawala sa pagmumunimuni. Napakintal sa kanyang isipan ang kristal na tubig sa ilog, na kinasinagan niya sa isang larawan ng kamusmusan: sa mukha ni Nene. Napalimbag sa kanyang diwa ang musmos na katanungan ni Nene. A, ang kristal na tubig nga naman ay di nababasag, ni di nagkakalamat!

Isang makahulugang ngiti ang namilaylay sa mga labi ni Tasio, na wari’y pinagitaw ng pagbubukang-liwayway ng isang katotohanan. Hamakin nga nila nang hamakin, dustain na nga nila nang dustain si Nene…ngunit ang dangal nito, ang kawalang-malay nito, ay kristal na tubig!

III.
Nakalapat na sa unang baytang ng kanilang hagdan ang kaniyang paa nang ang kristal na tubig ay lumabo at maparam sa kanyang dilidili. Pagkapanhik ng bahay ay hinubdan niya ng maruruming damit si Nene at sinuutan niya ng malinis. Sinuklayan niya, binigyan niya ng laruan, pinupog ng halik at tinungo niya ang batalan na dala ang maruruming damit. Ang malalaki’t magagaspang niyang kamay ay kakatwang malasin kung nagkukusot sa mumunting kasuutan ni Nene. Kung sabagay ay malimit na hinihingi sa kaniya ng mabait niyang kapitbahay na si Tandang Berta ang maruruming damit ni Nene upang siya na ang maglaba, ngunit si Tasio ay tumatanggi.

“Kung buhay si Ninay ay ganito ang kaniyang gagawin,” ang naibubulalas ni Tasio kung pinapangatwiranan niya sa kaniyang sarili ang pagtanggi niya kay Tandang Berta.

IV.
Pagkatapos niyang maglaba ay inatupag naman niya ang mga gawaing kinagawian na niyang gampanan, ang mga bagay na”kung buhay lamang si Ninay ay siya rin nitong gagawin.” Sinulsihan niya ang mumunting damit ni Nene, pati na ang dati’y marikit na kasuutan ng manyikang ipinamasko ng isang nars kay Nene nang nakaraang Pasko.

Kinagabihan, matapos niyang iligpit at hugasan ang kinanan nilang “mag-ama,” ay naupo siya sa sahig, gaya nang kanyang kinagawian, sumandal sa dingding at si Nene ay iniupo niya sa kanyang kandungan. Sinakit niyang sariwain sa gunita ang mga kuwentong malimit na ipinang-aliw nina Impong Teray at Apo Siano sa mga bata, mga kuwentong nauukol sa mga hari, mga prinsipe’t prinsesa, mga hayop na nagsasalita, mga duwende, at sarisari pang di matarok na mabuti ng kaniyang isipan…dangan at “kung buhay si Ninay ay ganito rin ang kaniyang gagawin…”

V.
Dumalang-dalang ang pag-uusisa ni Nene, at ang kanyang musmos na mukha ay napapayukayok na sa pagaantok. Si Tasio ay tumayo at si Nene ay ipinagduyan niya sa kaniyang bisig. Ang mga kuwento ay nahalinhan ng mga awit na kagaya ng naririnig ni Tasio kay Tiya Sela kung ito’y may ipinagheheleng sanggol. Gumagaralgal ang kanyang tinig, kung saan-saang himig napapatungo ang kanyang kanta, dangan at “kung buhay si Ninay ay ganito rin ang kaniyang gagawin.”

Nang si Nene ay nahihimbing na ay inihiga niya sa banig na nakalatag sa kanilang sahig na kawayan. Mataman niyang minasdan ang musmos na mukha. Parang pinilas kay Ninay…

May ilang taon na ang nakalilipas mula nang ang mukhang pinaghuwaran ng kaayaayang larawan ni Nene ay lagi na lamang niyang pinupupog ng halik. Sariwang-sariwa pa sa kaniyang gunita…Si Ninay ay ipinagkait sa kaniya hanggang sa napilit-pakasal sa iba. Nakararaan lamang ang isang buwan, ang mukhang yaon, kung di man uliran sa dilag ay lubha namang kaayaaya, lubhang kaibig-ibig sa kaniyang mga paningin, ay sumungaw sa pintuan ng kaniyang dampa.

Si Ninay ay di na umalis pa sa dukhang tahanan ng maralita niyang talisuyo. Naisumpa na niyang matapos niyang isanla sa iba ang kaniyang katawan, ang puso niya ay siya naman niyang tatalimahin.

VI.
Si Tasio ay di nagpinid ng dibdib. Kinupkop niya si Ninay, sapagkat ang pag-ibig naman niya ay di nabibilanggo sa makitid na pagnanasa. Ay ano kung ang bungangkahoy ay naukit ng ibon nang mahulog sa kaniya? Nasa kay Ninay pa naman ang puso, nasa kay Ninay pa naman ang kaluluwa.

Nang sumilang si Nene ay una siyang naratay sa piling ng isang bangkay, ng bangkay ni Ninay! Natuto siyang ngumiti, natuto siyang magsinungaling sa gitna ng pag-ismid ng isang buong nayon. Sibol sa katawan ng isang babaeng talipandas! Supling ng inaaruga ng makasalanang pag-ibig!

Sa ulilang “mag-ama” ay lagi na lamang nakatudla ang mga mapang-uyam na paningin ng kanilang mga kanayon. Kung namamasid nila si Nene, sila ay napapaumis saka napapasulyap kay Tasio, nang may halong pagkutya.

Sa harap ng ganitong paglibak at paghamak ng isang nayon ay ikinulong ni Tasio ang kaniyang sarili sa sarili niyang daigdig, upang doon ay mapagpala niya ang “pamana ng isang pag-ibig,” ang walang malay na si Nene. Kung buhay si Ninay ay ganito rin ang kaniyang gagawin!

VII.
Kinabukasan, namimitak pa lamang ang araw ay nagbangon na siya, gaya nang kaniyang kinagawian. Sinimulan niyang tungkulin ang kaniyang “pagka-ama,” ang pagbabanat ng buto alang-alang sa ikabubuhay ni Nene, upang pagkatapos ay dulutan ng pagkakandili ng isang ina ang kulang-palang ulila.

Ang pagsasabalikat ng mabibigat na tungkulin ng isang ama at ng isang ina, na pinalulubha pa ng malulungkot na alalahanin at ng pagtatakwil ng isang nayon, ay nahahalata sa namamayat nang pangangatawan ni Tasio. Kung gabi’y pinagpupusan siya. Kung sinasasal niya ang ubo ay napapatawag na siya kay Bathala, alang-alang sa walang malay na “pamana” ni Ninay.

Nang mapauwi siya ng bayan, isang araw, may nakita siyang isang malaking trak na pinagkakalipumpunan ng mga tao. Samantalang nanonood siya’y nilapitan siya ni Kakang Terio.

“Tasio, mabuti’y patingin ka riyan,” ang wika ni Kakang Terio.
“Aba, ano ang patitingnan ko riyan?” ang patakang sagot ni Tasio. Ngunit nahila na siya ni Terio. Sinalubong siya ng ilang suot-nars at doktor. Nag-uulik-ulik man siya’y di na siya nakatutol. Hinubdan siya ng baro at sinilip sa isang parang pangkuha ng larawan, na ayon sa pagkarinig niya ay tinatawag na x-ray. Pagkaraan ng ilang sandali, siya’y kinausap ng doktor bago pinauwi.

VIII.
Pagkarating niya ng bahay, ang mga pisngi ni Nene ay walang nasalubong na matatamis na halik. Ang umuwi ng bahay ay isang bagong Tasiong wari’y nagmula sa isang mapanglaw na kabilang-buhay. Ibinagsak niya ang kanyang katawan sa isang bangko’ at doon ay napapako siyang kawangis ang isang bantayog. Nakatitig sa malayo ang kaniyang mga paninging tila di man lamang kumukurap. Maging ang kristal na tubig na lagi nang nakapupukaw sa kaniyang isipan ay nanlalabo na tila noon kung malasin niya sa kanyang gunamgunam.

Si Nene, na naghahanap ng init ng kaniyang mga labi, ay lumapit at kumandong sa kaniya. Ngunit ang murang katawan ng ulila ay hinawakan niya at inilayo.

“Malaki ka na Nene,” ang nawika niya sa isang tinig na siya man halos ay di makarinig.

“Di ka na dapat pang halikan,” ang kaniya pang wika, na sinundan ng sunod-sunod na ubo. Sa kaniyang namamarak ng pisngi ay namalisbis ang luha. Si Nene ay napatingin kay Tasio, at tila ba dinadalumat ng kaniyang pahat na isipan kung ano ang nangyayari sa kaniyang “ama”.

IX.
Nang mapuna ni Tasio na siya ay pinagmamasdan ni Nene ay pinahid niya ang kanyang luha. Dinampot niya ang isang tagpi-tagpi ng damit nito at sinimulan niyang sulsihan. Ngunit ang kaniyang mga daliri ay lagi na lamang naduduro ng karayom. Kaya binitiwan niya ang damit at nanumbalik siya sa pagkatigalgal.

“Maliit ka pa, Nene,” ang namulas sa kaniyang mga labi, ngunit siya lamang nakakarinig. Maliit nga at bata pa si Nene: tatatlong taon pa lamang. Ngunit musmos pa’y dinudusta na. Siya, siya lamang, si Tasio, sa kabila ng paglibak ng isang nayon ang tanging tagapagkandili ni Nene sa daigdig na ito, siyang tanging ama’t siyang tanging ina. At anang doktor…iilang buwan na lamang ang kaniyang buhay!

X.
Bigla niyang sinaklot si Nene at dinalang papanaog. Maglalakad siya, maglalakad ng maglalakad hanggang makatagpo siya ng mapapagkatiwalaan kay Nene. Naroon si Tiya Nena, na iisa ang anak. A, ngunit si Tiya Nena ay namumuhi sa kaniya. Sa bayan ay may isang mapagkawanggawa. Si Don Bartolo; maaandukha niyang mabuti si Nene, mapagbibihis ng maganda, mabibigyan niya ang marikit na laruan…Ngunit si Don Bartolo ay mayaman; si Nene ay hindi masisiyahan sa isang kakaibang daigdig. At si Nana Upeng? A, si Nana Upeng pa kayang maselan ang makakawatas kay Nene?

Hindi maaari, hindi maaaring mawalan ng isa man lamang sa buong daigdig na ito na makakapagkalinga nang wasto kay Nene! Ngunit lahat na’y tila nagtatakwil kay Nene, at kung may tumatanggap man ay upang ipasok lamang siya sa isang daigdig na di niya nawawatasan at di nakakawatas sa kaniya.

XI.
Lumalatag na ang dilim nang ang “mag-ama’y” magbalik ng bahay. Si Tasio ay patang-pata. Si Nene naman ay natatalinghagaan sa mga kakaibang kilos ng kaniyang ama, na di maabot-abot ng kaniyang murang isipan.

Nalalagas ang mga araw ay nauupos nang nauupos ang buhay ni Tasio. Ngunit di pa niya natatagpuan ang karapat-dapat na kamay na makakapag-kupkop sa kaniyang si Nene. Sa gitna ng kaniyang kasiraang-loob ay naisipan na niya tuloy ang dumulog sa mga magulang ni Ninay o dili kaya’y sa tinakasan nitong kaisang-puso, na siyang tunay na ama ni Nene…ngunit nangalisag ang kaniyang balahibo…hindi niya magagawa!

“Iilang buwan na lamang!” anang doktor. At ngayo’y nakalilipas na ang ilang buwan. Nababanaagan na ni Tasio ang mapanglaw na wakas. Ngunit si Nene!

XII.
Si Nene ay itinakwil pa rin ng di nakawawatas na daigdig. Si Tasio ay natabunan na ng kasiraang-loob. Ang kaniyang puso’y nginangatngat na ng poot sa sangkatauhan. Kay lawak ng sangnilikha ay walang isa mang kaluluwang nakawawatas kay Nene, maliban sa kanya!

Magdadapithapon na nang magunita niyang muli na naman niyang nakaligtaang dalhin si Nene sa ilog upang doon ay magtampisaw, mamangka at humanga sa kristal na tubig. Kaagad niyang binuhat si Nene at mabilis nyang tinungo ang ilog.

Mabining umaagos ang tubig sa ilog. Ang lagaslas, ang mga ibon, ang hanging naglalaro sa mga dahon ng kahoy, ay nagsasaliw sa isang kaayaayang tugtugin ng kalikasan. Ang malamlam nang sinag ng araw ay tila ba nalulunoy sa tubig.

XIII.
Si Tasio ay napatigalgal. Ngayon lamang siya napuspos ng panggigilalas sa kalikasan. Napapako ang kaniyang paningin sa kristal na tubig. Biglang nagliwanag ang kaniyang mukha. May isa nang inang makapagkukupkop kay Nene!

Kapagdaka’y dinampot niya ang batang nawiwili pa noon sa paglalaro sa buhanginan. Tinungo niya ang bangka at mabilis siyang sumagwan.

“Natagpuan ko rin ang kaligtasan!” ang kaniyang bulalas.

Pagdating sa gitna ay itinigil niya ang bangka. Hinawakan niya si Nene, itinaas … ilang iglap pa’y nalagak na ito sa sinapupunan ng Inang Kalikasan….Ngunit napatitig siya sa kristal na tubig. Nasinag niya ang larawan ng kamusmusan. Nagunita niya ang musmos na katanungan ni Nene. Batuhin man nang batuhin, yurakan man nang yurakan, ang kristal na tubig ay di nababasag. Bakit niya katatakutang maiwan sa isang mapanlibak at di nakawawatas na daigdig ang isang walang malay na si Nene kung ang puri’t dangal nito’y kristal na tubig?

XIV.
Siya namang paghihip ng hanging may inihahatid na isang awit, ang awit ng isang inang may ipinagheheleng sanggol. Napatitig siyang muli sa kristal na tubig. Nasinag niya ang isang matamis ngunit malungkot na gunita: si Ninay. Ang lagaslas ng tubig, ang awit ng mga ibon, ang sutsot ng hangin ay naitaboy sa kaniyang pandinig ng awit ng inang may ipinagheheleng sanggol.

Ibinaba niya si Nene at hinawakan niya ang sagwan. Ang kaniyang mga tikhim, na nabubunot sa isang maysakit na dibdib, ay sumasalit sa mga hampas ng sagwan at sa sagitsit ng bangka sa kristal na tubig, samantalang sa hangin ay patuloy na nagduruyan ang awit ng ina. Sumadsad ang sasakyan sa pampang, kinalong niya si Nene, ipinagduyan niya sa kaniyang mga bisig, saka ang gumagaralgal niyang tinig, na halos naiimpit ng nangangapos niyang hininga, ay sumaliw sa awit ng inang may ipinagheheleng sanggol.

“Kung buhay si Ninay ay ganito rin ang kanyang gagawin…”

Si Antonio B. L. Rosales ay ipinanganak noong 13 Hunyo 1913 sa Intamuros, Maynila; naging pangulo ng Ilaw ng Bayan; kasapi sa Manila Press Club at Ilaw ng Panitik; nag-aral sa Mapa High School at Far Eastern University; inihayag na 11 kuwentista ng 1937.

ni Percival Campoamor Cruz

Ayon sa Greek mythology, si Pandora ang unang babaeng nilalang, na nilikha ni Zeus upang maging bukal ng lahat ng masasama at mabubuti sa mundo. Ginawa siyang tagapagtago ng isang kahon, na dapat ay di niya bubuksan; subali’t naging maging mausisa si Pandora, binuksan niya ang kahon, at agad-agad, ay kumalat ang sakit, inggit, pagdaraya, pagnanais, galit at lahat ng masasama. Isang bagay lamang ang naiwan sa loob ng kahon – ang pag-asa.

Tatlong taong nakipagsapalaran sa Amerika si Doray. Nilisan niya ang Pilipinas at ang minamahal na pamilya sa pag-asang makahahanap ng higit na magandang kabuhayan at kinabukasan sa “lupa ng gatas at pulot-pukyutan”. Isa siya sa maraming pinalad na pinagkalooban ng U.S. Embassy, sa Maynila, ng visa upang makapamasyal sa Amerika bilang turista. Ang pahintulot na ito ay may bisa lamang nang anim na buwan; samakatuwid, pagdating ng takdang panahon, ang turista na pinagkalooban ng visa ay inaasahang lilisanin ang Amerika at babalik sa Pilipinas o alin mang pinanggalingang bayan. Isa rin si Doray sa marami nating kababayan na, sa halip na bumalik sa Pilipinas, ay nagpasiyang “magtago” at makipagsapalaran sa Amerika.

Nakataguriang “TNT” ang mga kababayan nating katulad ni Doray, na ang ibig sabihin ay “tago nang tago”. Bagama’t hindi sila pinag-uukulan ng panahon at pinaghahanap na isa-isa ng mga kawani ng Immigration, kaugnay sa paglabag sa pinag-aatas ng visa, hindi rin sila maaaring lumantad o maging pansinin, at baka ang makaaalam sa kanilang katayuan ay magsumbong sa Immigration at sila ay madakip.

Ang mamuhay nang nag-iisa at malayo sa mga minamahal sa buhay ay mabigat na
pagsubok sa katatagan ng layunin at tibay ng loob ng isang nilalang. Lalo na kung ang kinaroroonan ay hindi inibig na puntahan, kundi ito ay atas lamang ng pangangailangan.

Sa simula, ang buong panginorin ay kakaiba sa iyong kinagisnan at dati’y nakikita sa araw-araw. Iba ang hugis, kilos, tunog at amoy ng mundong ngayon ay bumabalot sa iyong katauhan. Kailangang ikaw’y managumpay sa pagka-ilang, pagkatakot, at pangungulila. At bagama’t ang pagkakaunawa sa bagong mundo ay dumarating nang unti-unti, sa paglipas ng sapat na panahon, ang taong “nakakulong” sa pook na hindi angkop sa kanya ay nagiging bihasa at handa sa pakikibaka.

Magiliw na tinanggap si Doray, bilang panauhin sa tahanan ng kanyang pinsan na si Rosemary, sa Los Angeles . May isang guest room si Rosemary na masayang ipinagamit sa kanya habang siya ay wala pang tiyak na matutuluyan. Ipinasyal siya ng pinsan sa Disneyland, at makailang ulit, sa baybay-dagat ng Sta Monica. Ipinagamit sa kanya ang telepono, upang makausap ang asawa at mga anak, na naiwan sa Pilipinas. Ipinagmaneho siya sa ilang pinuntahang appointments kaugnay sa paghahanp ng trabaho. Isinama siya sa mga dinners sa restaurants. At sa loob ng isang buwan ay nabuhay siya sa California, sa Amerika, sa pagtatangkilik ng mabait na pinsan. Sinuklian naman ni Doray ang kabaitan ng pinsan sa pamamagitan ng paglalaba at pagpaplantsa sa mga damit ng mag-asawa at sa pag-aayos sa mga gamit sa magulong garahe, bukod pa sa pagluluto at paglilinis ng bahay.

Isang umaga, habang nag-aalmusal si Rosemary, kasabay ang asawang Amerikano, ay naulinigan ni Doray mula sa kanyang kuwarto na ang mag-asawa ay tila nagtatalo.

— Please be more understanding, — mahinang sabi ni Rosemary sa asawa.

— How much longer are we gonna pay for her food and electricity and gasoline? Why can’t she stay in the hotel, Im sure she can find a cheap one. —

— You don’t understand, — pakiusap ni Rosemary sa asawa.

Nguni’t matigas ang asawang Puti, — What is the part of paying costlier bills that you don’t understand? —

Paglisan ng mag-asawa nang umagang iyon, patungo sa kanilang trabaho, ay gumayak na si Doray na lisanin ang lugar na kanyang naging pansamantalang tahanan sa humigit kumulang na isang buwan, batay sa narining na usapan ng mag-asawa. Kahi’t na hindi niya alam kung saan siya patutungo, dahil sa narining ay nagpasiya na ipagpatuloy ang kanyang paglalakbay.

Tinawagan ang pinsan sa telepono upang ipaalam na siya’y may nahanap nang lilipatan, kahi’t na wala pa, at nagpaalam dito at nagpasalamt sa kanyang kagandahang- loob. Bago lisanin ni Doray ang tahanan ni Rosemary ay nag-iwan siya ng isang liham na may kalakip na $100 na nagsasaad nang ganito: Hindi man sapat ang halagang ito upang mabayaran ang lahat ng kabutihang ibinigay mo sa akin, ay maluwag sa loob ko na iwanan ang maliit na halaga na aking makakayanan; salamat sa iyo at kay John; tatawag ako sa iyo upang ipaalam ang aking katayuan.

Nagkapalad naman si Doray, na sa paglipas ng dadalawang araw pa lamang mula sa paglisan niya sa bahay ni Rosemary, ay nabigyan siya kaagad ng trabaho sa isang tahanan na may maliit na batang nangangailangan ng taga-alaga.

Malimit na pangtawid-gutom ni Doray ang isang supot ng mansanas na kanyang nilalasap-lasap sa kanyang maliit na silid kapag nag-iisa. At kahi’t na ang mga mansanas ay mapupulang-mapupula at busog na busog sa katas, mababango at kanais-nais ang amoy, ang lasa ng mansanas sa panglasa ni Doray ay isang prutas na mapakla na ang dagta ay naiiwan sa bibig. Pumapatay sa kanyang gana sa pagkain at pumipigil sa kanya na magkaroon ng kasiyahan at sigla sa kanyang bago at kanis-nais naman na karanasan sa Amerika ay ang kanyang pangungulila sa mainit na yakap ng asawa at mga anak.

Sila’y naiwan sa Pilipinas. Si Mario, na dalawampung limang taon na niyang katuwang sa buhay, ay namamasukan sa City Hall ng isang malaking lungsod bilang assistant. Ang panganay na anak na si Susan ay nasa kaligitnaan ng pag-aaral sa kolehiyo. At ang bunsong anak na si William ay nagsisimula pa lamang sa kolehiyo. Kung aasa lamang sa kinikita ni Mario ang pamilya ay hindi sapat iyon na magkaroon sila ng maginhawang buhay at mapag-aral pa ang mga bata sa kolehiyo. Mapalad sila sapagka’t ang ina at ama ni Doray ay malalakas pa at may kaunting kinikita. Sinasagot nila ang ano mang kakulangan sa pangangailangan, katulad ng pagkain sa mesa. Kinukupkop din nila ang pamilya ni Doray sa kanilang tahanan. Kung kaya’t libre na ang upa sa bahay.

Nang bagong dating si Doray ay lungkot na lungkot siya. Malimit ay napapaiyak kung nag-iisa. Nawala sa kanyang piling ang asawang karamay sa araw-araw sa gawain at pagsubok sa buhay. Nawala ang bulungan nila ng matatamis na salita, ang haplos at yakap ng asawa pagsapit ng oras ng pagtulog. Gawi niyang ipaghanda ng damit at baon ang dalawang anak sa tuwing umaga na papasok sila sa eskwela. Pag-uwi nila sa hapon ay sabay-sabay silang nanonood ng tv, pagkatapos pagsaluhan ang hapunan. Paminsan-minsan ay pinuputulan niya ng kuko ang anak na lalaki o di kaya ay sinusuklay ang buhok ng anak na babae habang sila’y nagkukuwentuhan. Maliliit na bagay, nguni’t bahagi silang lahat ng kanyang alaala ng isang buo at masayang pamilya.

Nagpapalungkot din sa kanya ang alaala ng mga bagay na likas sa iniwang pook, sa Baranggay Sta. Quiteria, na malapit sa Tandang Sora. Pagbubukang- liwayway ay lumulutang sa himpapawid ang tilaok ng manok, na tila tahimik na musika na bahagya nang pumupukaw sa mga natutulog. Ang mga unang maririnig sa umaga bukod sa tilaok ng manok ay ang mga huni ng mga ibon, ang atungal ng aso, ang palayaw ng mga nagtitinda ng pang-almusal – “Taho!” . . . “Mais!” . . . “Puto!” . . . “Pandesal!” At habang gumigising ang lungsod at gumagayak sa isa na namang bagong araw ay umiingay ang paligid sa sama-samang konsyerto ng mga hayop, ng masasayang hiyawan ng mga batang naglalaro, ng kuwentuhan at halakhakan ng mga lalaki at babae, ng himig ng mga sasakyan sa highway at ugong ng tren sa di kalayuan. Nakalulungkot alalahanin ang magkahalong amoy ng simoy ng hanging galing sa dagat at ang sari-saring amoy ng lungsod, kanais-nais man o hindi.

Nguni’t alang-alang sa mga minamahal sa buhay at sa kanilang ikabubuti ay pinili ni Doray ang hamon ng pag-iisa at kalungkutan. Pinatibay niya ang kanyang kalooban at pinatatag ang pagkatao upang siya’y magtagumpay sa mga pagsubok sa banyagang lupa na piniling maging pangsamantalang tahanan.

Ang akala ng mga tao sa Pilipinas ay pumupulot ng pera sa kalsada ang mga kababayang nasa Amerika. Malungkot at mahirap ang buhay sa Amerika. Kahi’t na masagana ang pagkain at madaling makabibili ng mga karangyaan sa buhay, gaya ng damit, awto o bahay man, wala namang panahon ang mga tao upang makapagpahinga, makapagbakasyon, makapag-aliw kasama ng pamilya, sapagka’t ang lahat ng oras ay oras para sa trabaho. Kayod nang kayod ang mga kababayan nating nasa Amerika, sa kabila ng akala na sila ay laging nag-aaliw at nagpapasarap lamang at namumulot ng pera sa daan. Kayod nang kayod upang makabayad sa mga utang at makapagpadala ng pera at pasalubong sa mga kamag-anak na nasa Pilipinas. Kayod nang kayod upang maka-ipon at nang, pagkatapos nang mahabang
panahon, ay makapag-retiro at makabalik sa Pilipinas.

Sabihin nang napapaligiran ng karangyaan at masasarap na pagkain at magagandang tanawin ang ating mga kababayan sa Amerika, sila nama’y pagal sa trabaho at lipos ng kalungkutan dahil sa sa pag-iisa.

Nang si Doray ay nagsimula nang kumita bilang nanny, sapagka’t siya ay live-in nanny, libre ang kanyang pagkain at board and lodging at di niya kinailangan na gumastos sa transportasyon, siya’y nag-iiwan lamang ng maliit na bahagi ng kanyang kinikitang dollars para sa kanyang sarili; at halos lahat ng kinikitang dollars, ay ipinadadala sa asawa’t anak.

Naging ugali ni Doray, sa buwan-buwan, bukod sa salapi, ang magpadala ng balikbayan box sa kanyang pamilya sa Pilipinas. Ang balikbayan box ay isang kahong yari sa karton, na ang sukat ay 60 x 30 x 30 na pulgada. Pinupuno ito ng sari-saring bagay – gamit sa bahay, canned goods, chocolates, damit, appliances, libro, at ano pa mang bagay na ibig ibahagi ng nagpapadala sa kanyang mga minamahal sa buhay sa Pilipinas. Ito ang pinakamatipid na paraan ng pagpapadala ng regalo sa Pilipinas. Limampung dolyar ang bayad sa bawa’t kahon at ang timbang ay hindi tinutuos ng cargo company. Kahi’t gaano kabigat ang kahon, at kahi’t na ano ang laman ng kahon (maliban sa kung ang laman ay labag sa batas) ito’y inihahatid ng cargo company sa pintuan ng alin mang tahanan sa ilipinas, at ang bayad sa serbisyo ay limampung dolyar lamang, walang labis, walang kulang.

Sa kanyang minamahal na asawa ay palaging may padala, sa pamamagitan ng balikbayan box, si Doray na magagarang polo shirts, mga pantalon, relo at pabango, na bawa’t isa ay may tanyag na tatak. Naging makisig si Mario sa paningin ng mga babaeng kasama sa trabaho, sanhi ng mga kasuotan at alahas na “Made in USA”, at idagdag sa kisig ay ang bisa ng salaping galing kay Doray, nagiging kaakit-akit na chickboy si Mario. Halos gabi-gabi ay may isinasama siyang kaibigang babae na inaaliw sa disco at night club, at doon niya inuubos ang mahabang oras at salapi. Humantong ang ganitong pamumuhay sa dako na nahumaling si Mario sa isang ka-opisinang babae, at hinimok niya ito na makipag-live-in sa kanya, lingid sa kaalaman ni Doray at ng mga anak niya. Naging palalo si Mario at hudas sa kanyang mapagtiis na asawa.

Sa anak na babae na si Susan, ang laging padala sa balikbayan box ni Doray, ay ang mga libro at magasin na makatutulong sa kanya sa kanyang pag-aaral ng nursing sa kolehiyo. May kalakip din sa balibayan box na mga music cds at dvds ng mga pelikula na mapaglilibangan ng dalagita.

Sa dahilang wala ang ina sa kanyang paligid, at ang tatay ay wala sa bahay sa tuwina, naging mapagpabaya si Susan sa kanyang pag-aaral. May mga araw na, sa halip na pumasok sa eskwela, ay naglalagi siya sa mall, kasama ang mga kaeskwela, upang doon mag-aksaya ng oras. May panahon din na uubusin niya ang maghapon sa kanyang silid o sa bahay ng isang kaibigan at doon ay manonood ng pelikula sa tv o makikinig sa kanyang mga cds na walang pakundangan. Malimit na siya ay punahin ng lola at lolo at paalalahanan na dapat ay ituon ang pansin sa kanyang pag-aaral, nguni’t naging bingi sa pangaral at mapaghimagsik si Susan.

Sa anak na lalaki na si William, nag-ipon si Doray ng sari-saring bahagi ng isang motorsiklo, at ang mga ito’y isa-isang ipinadala sa pamamagitan ng balikbayan box. Sa tiyaga at haba ng panahon ay nakabuo ng isang motorsiklo si William. Naging pang-araw-araw na transportasyon niya ang maganda at matulin na motorsiklo. Gamit niya ito sa pagtungo niya sa eskwela at sa pag-uwi sa hapon. Maingat magpa-andar ng motorsiklo si Wiliam. Nguni’t hindi sapat ang pag-iingat kung may nagbabadyang kapahamakan. Minsan ay may taxi na nakasagi kay William. Napatilapon siya mula sa motorsiko at bumagsak sa kalye na una ang ulo. Nabagok ang kanyang ulo sa aspalto at nawalan ng malay. Salamat na lamang sa Diyos at hindi nasagasaan ng mga dumadaang sasakyan si William, habang ito ay nakahandusay sa kalye. Tumigil ang mga sasakyan at may mabubuting tao na tumulong sa kanya. Nadala siya sa ospital, nalapatan ng emergency procedure at nakaligtas naman sa muntik na kamatayan.

Sa mga balikbayan box na ipinapadala ni Doray sa pamilya, laging may nakasingit na chocolates, cookies, corned beef, junk food, at iba’t iba pang pagkaing-Amerikano, na nakasiksik sa sulok-sulok ng kahon. Ang kanyang ina naman na si Aling Tessie ang nagtatamasa sa mga padalang ito, sapagka’t mahilig siyang magkakain ng tsitsirya. Di malaon ay nagkaroon ng mga sintomas ng diabetes at blood pressure si Aling Tessie, at ito ay natiyak ng doctor na sumapit na nga kay Aling Tessie, nang siya’y kumunsulta sa klinika. Nagkasakit si Aling Tessie sanhi ng pagkain ng matatamis at maaalat na pagkaing mula sa Amerika.

Naging larawan ng pag-unlad ang pamilya ni Doray. Batid ng mga kapitbahay ang biyayang dumarating mula sa Amerika na nakapagpaluwag sa kabuhayan ng mag-anak. Hindi maitatago ang sunud-sunod na dating ng mga balikbayan box sa tahanan ng pamilya ni Doray. Ang bulag lamang ang di makapapansin sa mga dumarating na malalaking kahon na matingkad na dilaw ang kulay at kinakailangang dalawang lalaki ang bumubuhat dahil sa bigat ng mga ito. Ang mga kapitbahay, dahil sa matinding inggit, ay naging malamig ang pakikitungo sa mag-anak ni Doray.

Ang balikbayan box ni Doray ay naging bukal ng paglililo at pagdaraya ng asawa, ng paghihimagsik at kapabayaan ng anak na babae, ng kapahamakan ng anak na lalaki sa motorsiklo, ng sakit ng ina, at ng inggit ng mga kapitbahay. Ang pakay niya ay makapagdulot ng ligaya, kabutihan at ginhawa, ang maibahagi sa mga minamahal sa buhay ang maliliit na pilas ng America; upang maranasan nila, nang bahagya man lamang, ang lasa ng “gatas at pulot-pukyutan”. Nguni’t ang naging bunga nito ay hilahil at kasamaan.

Natakot si Doray sa nangyayari sa kanyang pamilya. Nabahala siya sa sunud-sunod na suliranin at kapahamakan na dumating sa kanyang mag-anak. Naramdaman niyang ibig na niyang bumalik sa Pilipinas, upang magampanan niya ang papel ng isang ina at makagawa siya ng mga hakbang upang mapigilan ang patuloy na paglubog ng kanyang pamilya sa malalim na balon ng kapahamakan.

Isang araw ay may dumating na limang balikbayan box sa tahanan nina Doray sa Sta. Quiteria. Tuwang-tuwa ang mag-anak ni Doray na mayroon na namang dumating na maraming magagandang padala ang nagsusumakit na ina sa Amerika. Hindi pa nakikita ang laman ng mga kahon ay napapangarap na ni Mario ang mabibikas na damit at sapatos na maipagmamayabang sa mga kaibigan. Nananabik naman ang anak sa mga dvd ng pelikula, at ang kanyang ina at ama, sa mga corned beef na pabortio nilang pang-almusal. Nang buksan ang mga kahon, ang nakita ng pamilya na nilalaman ng mga kahon, ay mga lumang damit na pambabae, mga lumang sapatos at handbag, mga gamit sa kusina, mga retrato at sari-saring abubot na pambahay. Malaking sorpresa! Ano ang ibig sabihin nito, naisip ng bawa’t isa.

Kumililing ang telepono at may long distance call mula sa Los Angeles. Si Doray ay nasa linya.

— Mario, — sabi sa asawa, — uuwi na ako; ang arrival ko ay sa Miyerkoles na darating. Sunduin ninyo ako sa airport. Ang dumating na mga balikbayan box ay naglalaman ng mga kasuotan ko at sari-saring gamit na personal. Ipakilagay na lamang sa kuwarto natin ang mga kahon at ako na ang maglalabas at mag-aayos sa mga nilalaman nila pagdating ko diyan. Kumusta si Susan? Si William? Ang tatay? Ang nanay?

Namutla at nagitla si Mario sa naririnig at nakikitang pangyayari. Ang mga bata naman ay nangingiti sapagka’t kahi’t hindi inaasahan ang mga pangyayari, maluwag sa loob nila na wala nang tatanggaping pasalubong sa pamamagitan ng balikbayan box mula noon, kung ang ina naman nila ay uuwi na. Wala nang pasalubong na hihigit pa sa pagbabalik ng isang napawalay na ina.

Sa huli ay napagtiyak ni Doray na ang mahalaga sa buhay ay ang pagkakaisa ng kanyang mag-anak. Mahalaga ang salapi at mahalaga rin ang karangyaan, nguni’t ang mga ito ay hindi maaaring maging kahalili ng pagsasama-sama ng pamilya, sa hirap man at sa ginhawa. Mahalaga ang pagiging nandiyan ng isang ina sa tuwing siya ay kailangan ng asawa at anak. Mahalaga ang pagbabantay sa pamilya, bilang ina, at ang pagpapanatili na nagliliyab ang ilaw ng tahanan na nagbibigay-gabay sa landas na tinatahak.

ni Percival Campoamor Cruz

May awitin na hindi mawawala sa alaala ng mga Tagalog sapagka’t ang magandang himig at titik ay nakahuhumaling, at ang pag-iibigan ng taong-bayan at ng Ilog-Pasig ay hindi magmamaliw.

Kung gabing ang buwan
sa langit ay nakadungaw;
Tila ginigising ng habagat
sa kanyang pagtulog sa tubig;

Ang isang larawang puti at busilak,
Na lugay ang buhok na animo’y agos;
Ito ang Mutya ng Pasig,
Ito ang Mutya ng Pasig.

Sa kanyang pagsiklot a maputing bula,
Kasabay ang awit, asabay ang tula;

Dati akong Paraluman,
Sa Kaharian ng pag-ibig,
Ang pag-ibig nang mamatay,
Naglaho rin ang kaharian.

Ang lakas ko ay nalipat,
Sa puso’t dibdib ng lahat;
Kung nais ninyong akoy mabuhay,
Pag-ibig ko’y inyong ibigay.

Ang Ilog-Pasig ay tila asuling ahas na mahinahong gumagapang, “buhay” na likha ng Katalagahan; tabang at maligamgam na tubig sa pagmumula sa Look ng Laguna at nagiging malamig at maalat pagsasanib sa tubig-dagat ng Look ng Maynila. Sa paglalakbay nito ay sumasagi ang kasariwaan sa mga tuyot na pampangin ng maraming nayon.

Sa Ilog-Pasig nagkakaroon ng kabuhayan ang mga taga-nayon, at ganoon din ang mga taga-lungsod. Ang Ilog-Pasig ang tampisawan at paliguan sa madaling araw ng mga nag-gagandahang dilag na sa oras na iyon ay maaari pang ikubli sa kadiliman ang kanilang pagpapasariwa sa katawan. Sa bandang tanghali naman ay sa Ilog-Pasig naglalaba ng damit ang mga maybahay, sa pook na batuhin, na maaaring gamitan ng palu-palo ang mga damit. Ito rin ang lagusan ng mga maginoo ng bukid at mga mangingisda na naghahangad na mabilis na marating ang bukid o dagat.

Sa Ilog-Pasig naglalaro ang mga bata. Sa tuwing Tag-init, dito lumulundag ang mga nagmumurang binata, matapos na maisagawa ng arbolaryo ang pagpapatunay sa kanilang pagka-lalaki. Tuwing Mayo, dito dumaraan ang prusisyon ng mga kasko at lunday na ang sakay ay mga peregrinos a papuntang Antipolo upang doon ay magbigay dangal sa Birhen ng Kapayapaan at atiwasay na Paglalakbay. (Ang Birhen na maitim ang kulay, sinasabing dinala sa ilipinas ng isang galyon na nagmula sa Mehico. Dumaan ang galyon sa isang napakalakas na bagyo nguni’t hindi nasalanta ang mga sakay at matiwasay na nakarating sa pampangin ng Maynila. Ang pagkakaligtas ng mg biyahero ay ipinalalagay na bunga ng pagtangkilik ng Birhen.)

Ang Ilog-Pasig ang daanan ng kalakal – dito namamangka ang mga negosyante na inihahatid ang kanilang kalakal sa iba’t ibang panig ng malaking lalawigan na kung tawagin noon ay Montalban; kabilang na dito ang mga Intsik at Bombay na matagumpay sa ikinabubuhay nila. Sila’y nagtatamasa ng mabuting pagtatangkilik ng mga taong-bayan at sanhi nito ay itinuring nang bayan na rin nila ang Bayan na Nasa Biyaya ng Ilog-Pasig. Nagdadala sila mula sa Tsina ng mga pinggang porselana, mga alahas na yari sa mga pambihirang bato, at sari-saring gamot na galing sa mga halaman; at mula sa Bombay ay inilalako ang payong, mga telang pangbestida o pang-barong Tagalog, at mga pabango.

Isa si Don Ramon sa maraming nabubuhay sa pagtataguyod ng Ilog-Pasig. Siya ang may malaking bahay na bato sa tuktok ng isang burol sa may bunganga ng Ilog, sa dako ng Taytay. Tanyag ang kahusayan ni Don Ramon sa pangangalakal. Mula sa Maynila ay nagdadala siya ng mga tela at balat. Sa Taytay ay pinangangasiwaan niya ang isang malaking patahian at burdahan ng mga bestida, alampay, panyolito at belo. Doon tinatahi ang mga tela hanggang sa ito ay maging kasuotang pambabae, panglalaki, o pambata man. Sa isa pang pagawaan ay doon naman ginagawang sapatos at tsinelas ang mga balat ng baka at kalabaw. Mula sa Taytay ay nagdadala si Don Ramon ng mga nayari nang damit at sapatos, bukod pa sa mga bakyang yari sa kahoy at sari-saring punung-kahoy at kalamay na gawa sa
bigas o kasaba at ang mga ito’y ibinabagsak sa Maynila.

Nakaririwasa si Don Ramon at iginagalang ng madla. Maraming nakakikilala sa kasko niya na sa tuwing daraan ito sa Ilog-Pasig ay kumakaway ng pagbati sa kanya ang mga taong nasa pampang.

May anak na dalaga si Don Ramon na nagngangalang, Clarita. Nang
bata pa ay laging kasama sa kasko ni Don Ramon si Clarita sapagka’t inihahatid siya sa isang kolehiyo ng mga madre sa may Quiapo. Nakikita siyang naglalaro sa kasko habang ito ay mabagal na umuusad sa tubig. Nakamasid sa kanya nang palagian ang ama at ang inang si, Donya Josefa, at pati na ang isang yaya na laging puti ang suot na bestida.

Naging dalaga na si Clarita at nagpatuloy ang pagsama niya sa kasko sapagka’t patuloy din ang kanyang pag-aaral sa Maynila. Kagila-gilalas ang gandi ni Clarita. Nag-aagaw itim at puti ang kanyang kutis, palibhasa ay may halong Kastila ang dugo ni Don Ramon. Si Donya Josefa naman ay likas na taga-Cainta, may kaitiman ang balat at kulutin ang buhok. Nakuha ni Clarita sa ama ang makikinang na mga mata, ang ilong na matangos at ang pisnging tila porselana sa kakinisan. Sa ina galing ang nag-aagaw itim na kulay ng balat, ang kuluting buhok at ang kaakit-akit na hugis ng katawan.

Matalino si Clarita, isa siya sa pangunahing kolehiyala ng La Concordia. Mahilig siya sa musika; mahilig sa kanta at nag-mamay-ari ng isang tinig na animo’y tinig ng anghel. Isang pambihirang hiyas si Clarita! Dangal at ligaya ng kanyang mga magulang. Kaligayahan ng mga kasambahay at mga kawani ng kanyang ama sa pagawaan. Adhika ng mga lalaking nakasisilay sa kanyang ganda habang dumaraan ang kasko, habang nakaupo siyang tila prinsesa sa kanyang luklukan sa loob ng malaking kasko.

Lingid sa kaalaman ng mga magulang niya, si Clarita pala ay umiibig sa isang lalaking ka-edad niya at taga-Maynila. Nagkilala sila sa La Concordia, minsang nagkaroon ng paligsahan sa pag-awit. Si Ruben, mahusay sa pagtugtog ng gitara, ang nag-akompanya kay Clarita. Bukod dito ay sunud-sunod ang mga pagtatanghal ng mga palatuntunang pang-musika sa auditorium ng kolehiyo. Napalapit ang kanilang mga damdamin sa dahilang kapuwa sila mahilig at magaling sa musika. Ang malimit na pagkikita upang mag-ensayo ay nauwi sa pagkakaibigang umusbong sa isang tunay na
pag-ibig.

Ito ang unang pag-ibig na naranasan ng dalawang nilalang na maituturing na wala pang malay sa mga kaparaanan sa Mundo ni Kupido, pag-iibigang inililihim, ikinukubli sa madla; nguni’t sa katotohanan, ay inilalantad ng kanilang di maitagong kaligayan, sigla at pananabik. Sa pagitan ng pag-eensayo, ang mga musikero ay nagkakaroon ng maiikling panahon upang makapagpahinga. Ang dalawa’y nauupo sa isang sulok ng bulwagan at nagbubulungan at naghahagikhikan -nalilibang sa mga kuwentuhan at mumunting lihim ng mga batang umiibig.

Samantalang ang La Concordia ay paaralang natatangi sa mga babae, ang Letran, na pinapasukan ni Ruben ay natatanging pang-lalaki lamang. Ang kapuwa eskwela ay pinamamahalaan ng mga madre at pari. Pinagbabawal nila na ang mga estudyanteng babae at lalaki ay magkasama habang sila’y nasa loob ng paaralan, maliban na lamang kung may mga proyekto o palatuntunan gaya ng kinabibilangan nina Clarita at Ruben na may kinalaman sa pagtatanghal ng galing sa musika.

Bagama’t bawal ang magkita ang babae at lalaki sa loob ng eskwela ay nakahahanap ng paraan ang dalawa upang sila ay magkaroon ng kahi’t na maiigsing panahon ng pagkakadaupang-palad. Malimit silang nagtatagpo sa ibaba ng burol sa likod ng eskwela na kung saan may lilim ang isang malaking punong mangga.

Nagdadala si Clarita ng mga kakaning galing sa Binangonan – puto
o kalamay na may latik. At si Ruben naman ay may baong kanin at ulam na luto ng
kanyang ina. At sila’y nagsasalo ng pananghalian sa lilim ng punong mangga. Pagkakain ay mamamahinga ang dalawa, hihiga sa damuhan na magkahawak ang mga kamay, at panonoorin ang mga mapuputing ulap na lumulutang sa kalangitan.

Minsan ay may dala-dalang alaala si Clarita para kay Ruben na isang umuusbong pa lamang na tanim na sampaguita na ipinunla sa isang maliit na paso. “Ruben,”sabi niya, “ito ang paborito kong bulaklak. Itanim mo sa inyong bakuran at palaguin. Masisiyahan ka sa kanyang halimuyak at sa tuwing makikita mo ito at malalanghap ang bango ay maaalala mo ako.”

Nagpapalitan ng alaala ang dalawa, bukod pa sa mga liham ng pag-iibig na sa kanilang pag-iisa ay masususing binabasa at ninamnam ang nilalamang masasarap na pangungusap ng pag-ibig. Minsan ay isinabit ni Ruben sa leeg ni Clarita ang isang kuwintas na yari sa ginto na may nakasabit na kurus. “Clarita, ang kuwintas ay gawa ng aking amang mag-aalahas. Alam niyang iyan ay iaalay ko sa iyo kung kaya’t pinag-ukulan niya ang paggawa niyan ng may naiibang pagsisikap. Iya’y may bendita rin ni Padre Jose at iyong magiging kaligtasan kung hahantong ka sa ano mang panganib.” pahayag ni Ruben na lipos ng pagmamahal.

Di pa nakatikim ang dalawa ng kaligayahan at kasiglahan na maidudulot lamang ng unang pag-ibig. Ang bawa’t araw ng pagkikita ay pinananabikan; at bawa’t araw na liliipas ay kinikipkip sa isipan na tila kalipunan ng mga mamahaling hiyas.

Gawi ng magkaibigan na maglakad mula sa eskwela patungo sa
daungan ng mga kasko sa may simbahan ng Quiapo, kapag papauwi na si Clarita. Bagama’t sila’y nagkikita nang halos araw-araw, ang tuwing pagpapaalaman sa hapon, ay lipos ng kalungkutan at pananabakik sa muling pagkikita.

“Maghihintay ako sa iyo bukas, Clarita. Mabuting paglalakbay pauwi, matulog ka nang mahimbing; magkikita tayo sa ating panaginip,” masayang pamamaalam ng binata. At hinihinntay niyang makasakay sa kasko ng ama ang pinipintuhong paraluman at hindi tumitinag sa kinatatayuan hanggang sa magsimulang lumakad ang kasko.

Bukod kay Ruben ay may iba pang mga binata ang naghahangad sa pansin man lamang ng magandang dilag. Katulad nina Joselito at Mariano.

Si Joselito ay kompositor at mahusay sa pagtugtog ng piyano. Ang kanyang tahanan ay nakatayo sa may pampang ng Ilog-Pasig sa dako ng Buwayang-Bato. Mula sa kanyang durungawan ay natatanaw ni Joselito ang Ilog at ang mga bangka at kasko na nagsisidaan doon. Lagi niyang inaasam-asam na matunghan ang kasko ni Don Ramon at ang magandang nilalang na nakasakay doon. Umiibig siya kay Clarita bagama’t hindi siya nakikilala nito.

Sa kabilang dako ng pampang sa may Pandakan ay doon naman naninirahan si Mariano, manunugtog ng biyolin at isang dalubhasa sa mga halaman. Ang kanyang bakuran ay punung-puno ng mga magagandang halaman at bulaklaking tanim, katulad ng rosas, gumamela, at sampaguita. Mula sa Ilog ay matatanaw ang “bakod ng bulaklak” na pumapaligid sa lupa ni Mariano.

Nagpapaligsahan ang dalawang alagad ng sining sa pagtawag ng pansin ni Clarita.

Sa tuwing daraan sa Ilog-Pasig ang kasko ni Don Ramon na sakay ang magandang binibini ay nagpapakitang gilas si Joselito at si Mariano. Sa dako ng Ilog-Pasig sa may lupa ni Joselito ay maririning ang napakatamis na himig ng sonata na nagmumula sa mga teklada ng piyano at malalantik na daliri ng mahusay na piyanista.

Sa kabilang dako ng ilog, sa may lupa ni Mariano, ay kahanga-hanga ang masayang himig ng isang allegro na nanggagaling sa biyolin ng binata. Makikita siya sa may pampang ng ilog na pina-aawit ang kanyang biyolin habang ang katawan ay sumasayaw sa kunday ng musika.

Minsang dumaan ang kasko sa gabi ay nagpakawala si Joselito ng
dalawampung kalapating may turo at ang mga kalapati’y naglaglag ng mga bulaklak nang pangibabawan ang kasko. Ang ginawa naman ni Mariano nang dumaan ang kasko sa harapan ng kanyang lupa ay nagpalutang sa tubig ng limampung maliliit na bangkang lata na may kandilang nakailaw ang bawa’t isa, na sa paningin ay animong isang pulutong ng alitaptap na kumukutitap sa dilim.

Nagpaligsahan din ang dalawa sa pagpapadla sa bahay na bato ni Don Ramon ng mga tula, liham, bulaklak, prutas, pagkain, mamahaling tela, at kahi’t na maliit na hiyas – alay na lahat kay Clarita.

“Nababaliw ang mga lalaking ito!” hindi mapigilan ni Don Ramon
ang magalit. “Kailan sila titigil sa paglabag sa ating katahimikan? Hindi ba
nila alam na apatnapung araw nang wala si Clarita?” sabi pa niya sa asawa. (May paniniwala ang mga Pilipino na ang kaluluwa ng taong namamatay ay nananatili sa lupa hanggang sa ika-apatnapung araw; na pagdating ng panahong iyon ay saka lamang lumilisan ito patungo sa “walang
hanggan”.)

Pangarap ni Clarita na siya’y maging guro sa musika at nang
maturuan niya ang mga bata sa Taytay at Binangonan na umawit o tumugtog ng alin mang instrumento ng musika. Ang ama at ina naman ay nangangarap na si Clarita ang magmamana sa bahay na bato at sa negosyo nila, ang makapagpapatuloy sa pagtatangkilik ng mga kawani at sa pagpapaunlad ng kanilang kalakal.

Nabuwag ang lahat ng pangarap na nasabi na tila baga gumuhong
kastilyong-buhangin. Isang gabi ay nagkalagnat si Clarita nang napakataas na grado at pagsapit ng umaga ay wala nang buhay ang hinagangaan ng balana. Iba-iba ang naging kuru-kuro ng mga nakaalam sa pagkamatay ni Clarita. May nakakagat daw na lamok kay Clarita at siya’y dinapuan ng malarya. Nakainom daw siya ng tubig na hindi kalinisan ang uri at kumalat ang mikrobyo sa kanyang katawan. Natuyuan daw ng pawis sa likod at nagkaroon ng pulmonya. Maging ano man ang dahilan ay di na inibig ni Don Ramon na malaman pa. Wala nang magagawa ang ganoong pagtitiyak; di na maibabalik ang buhay ng kanyang pinakamamahal na anak.

Araw-araw ay naghihintay sa may tulay ang lalaking wagas ang pag-ibig kay Clarita. Sa tuwing dadaan ang kasko ay nakikita nina Joselito at Mariano si Clarita at ipinatutungkol sa dilag ang sari-saring handog, mapansin lamang sila. Datapuwa’t sino ang nakikita nilang nakaupo sa kanyang silyon sa kasko na nakasuot ng puting damit na manipis ang kayo at sa panahong umiihip ang hangin ay nakikita nilang nililipad ng hangin ang kanyang nakalugay na buhok? Gayong, wala na si Clarita sa mundong ito, at ang tanging naiwan niya ay ang alaala ng Diwata ng Pasig.

ni Percival Campoamor Cruz

Enero 30, 1969. Kumanta ang Beatles sa huling pagkakataon bilang isang grupo sa bubungan ng Apple Records sa London. Biglaan ang konsyerto na tumagal ng 42 minutos. Pinatigil ng pulis ang walang-permisong pagtatanghal sapagka’t sa dami ng taong nag-ipon sa daan ay nagkaroon ng heavy traffic at gulo.

February 5, 1969. Umabot sa 200 milyon ang populasyon ng Estados Unidos.

Marso 2, 1969. Naganap ang pagsasagupa ng Tsina at Rusya sa border sa Zhenbao Island. Ito ang pinaka-seryoso sa iringan ng dalawang bansang komunista tungkol sa teritoryo. Binalak ng Rusya na atakihin ang Tsina sa pamamagitan ng nuclear missiles. Hindi naisagawa ang balak at naiwasan ang isang digmaang pangdaigdig sapagka’t ang Estados Unidos ay nagbanta sa Rusya: Magkakaroon ng Third World War kapag inatake ang Tsina. Gaganti ang Amerika at pasasabugin ang Moscow at 129 iba pang siyudad sa Rusya.

Samantala, sa Tsina at Rusya, maraming mamamayan ang walang makain at namamatay sa gutom at sakit. Sa dalawang bansa ay wala ring kalayaan ang mga tao – walang kalayaang magsalita, magdasal, mamili ng hanapbuhay, at bumoto.

Abril 15, 1969. Isang eroplano ng navy ng Estados Unidos ang pinabagsak ng North Korea habang lumilipad ito sa ibabaw ng Japanese Sea. Tatlumpu’t isang tripulante ang nasawi.

Abril 28, 1969. Nagbitiw sa pagiging premiere ng Francia si Charles de Gaulle.

February 9, 1969, lumipad sa kauna-unahang pagkakataon ang Boeing 747, ang pinakamalaking eroplano noong panahong iyon.

Marso 2, 1969, ginanap ang unang test flight ng supersonic Concorde.

Hulyo 20, 1969.

Si Gloria Diaz, labing-walong taong gulang, kinatawan ng Filipinas sa Miss Universe Contest; nasa Miami Beach, Florida USA, naghahandang sumagot sa quiz portion ng paligsahan:

Ang tanong: “Kung ang taong galing sa buwan ay doon magla-landing sa inyong bayan, ano ang gagawin mo upang siya ay mabigyan ng magandang pagsalubong?”

Gloria Diaz: “Oh! Uh, gaya rin ng palagi kong ginagawa. Kung galing siya sa mahabang biyahe, palagay ko ay kailangan niyang magpalit ng damit.”

Dahilan sa kanyang talino at ganda, si Gloria ang nagwagi ng pangunahing puwesto – Miss Universe ng taong 1969.

Sa kabilang dako, may mga militanteng grupo ng babae na hindi sang-ayon sa mga beauty contests. Walang katuturan! Pagsasamantala sa babae! Sabi nila.

Maria Lorena Barros, dalawampu’t dalawang taong gulang, dating coed sa Unibersidad ng Pilipinas, ay namundok at sumapi sa National People’s Army na kumakalaban sa diktadurya ni Ferdinand Marcos.

Sumama siya sa mga “taga-labas”, isang hukbo ng mga kabataan na nagpasiyang lumaban sa galamay ng bulok na pamahalaan sa paraang marahas at “underground”. Ang marami sa aktibista ay hindi nilisan ang lungsod at ang pinili na pakikipaglaban ay ang mapayapa at lantarang pakikipaglaban sa kalye kontra sa pamahalaan gamit lamang ang tinig at tapang. Sila ay nasawi – biktima ng malupit na karahasan at pang-aabuso ng militar. Sila’y dinampot, ikinulong, ginahasa, “ti-norture”, o di kaya ay “si-nalvage”.

Sa pananaw ni Lorena, kailangang lumitaw ang katangian ng bagong Filipina.

“Ang babae ng bagong panahon, ang bagong Filipina, unang-una ay isang militante. . . At sapagka’t sa mga siyudad ang pagsali sa mga protesta ay nangangahulugan ng pagmamartsa at pag-ilag sa mga batuta ng pulis, pag-iwas sa mga yari sa likuran ng bahay na molotovs. . . husay sa pagdapa sa lupa kapag ang mga pulis ay nagpapaputok na. . . ang bagong Filipina ay siyang marunong magdala sa kanyang sarili sa ganyang mga pangyayari sa paraang may dignidad at makakukumbinsi sa mga lalaking kasamahan na hindi niya kailangan ang tulong, paki-usap l’ang.

Ang bagong Filipina ay kayang makisama sa mga nag-ii-strike na manggagawa nang kahi’t ilang araw o gabi, pumulot ng dunong sa kanila na hindi niya napag-aralan sa mga eskwelang burgis. . . at higit sa lahat, mahalaga ang nakukumbinsi niya ang kanyang mga magulang na tama ang kanyang pagtulong sa mga manggagawa at magsasaka. . . isang pagtulong na humihingi ng mga husay at katangian na naiiba sa katangian ng pangkaraniwang babae. . . Siya ay isang babae na nakatuklas na may higit na magiting at malawak pa na pananagutan, isang babae na may pangako sa kasaysayan. . . hindi na siya ang babae na pangkasal lamang, kundi isang babae na panglaban.”

Ilang taon pa ang lumipas ay napatay ng mga sundalo si Lorena sa isang labanan,

Noong Marso 20 ay sinabi ni Richard Nixon, presidente ng Estados Unidos: “Tatapusin natin ang Vietnam War sa 1970.”

Kung manunumbalik sa alaala ang mga pangyayaring naganap noong sumisiklab ang Vietnam War, mapagkukuro na yaon ay isang digmaang walang katuturan. Biyak ang bansang Vietnam noon. Ang Norte ay Komunista samantalang ang Timog ay isang Demokrasya. Dahil sa pangangamba, ang Estados Unidos ay nasangkot sa hidwaan ng Norte at ng Timog. Naniwala ang mga mga may kapangyarihan sa Washington na kung babagsak ang Timog-Vietnam sa kamay ng mga Komunista ay isa-isa at sunud-sunod na babagsak rin ang mga karatig na bansa gaya ng Cambodia, Laos, Thailand at iba pa, kawangis ng mga natutumbang tisa ng domino. Ipinadala ng Estados Unidos ang kanyang sandatahang-lakas sa Vietnam upang tulungan ang sandatahang-lakas ng Timog-Vietnam sa pagtatanggol sa Demokrasya, sa paghaharang sa pag-usad ng mga Vietcong (sandatahang-lakas ng Norte) patungo sa Timog. Sa gayong kaparaanan, ang maliit na sigalot sa pagitan ng dalawang panig ng Vietnam, dahilan sa pangamba, ang maliit na mitsa, ay sumabog at kumalat, naging pinakamalaking digmaan sa mundo pagkatapos ng World War II. Nasangkot ang maraming bansa, pati na ang Pilipinas, sapagka’t ang mga ito’y kumampi sa Estados Unidos at nagpadala ng contingent forces upang tumulong sa “pakikipaglaban sa Komunismo”.

Kim Phuc, Vietnamese, anim na taon siya noong Hulyo 20, 1969. Noong siya ay siyam na taong gulang, noong 1972, siya ang batang nakita ng mundo sa isang retrato na lumabas sa mga pahayagan – isang batang babae na ang damit ay halos nahubad na sanhi ng init na galing sa napalm bomb. Tumatakbo siya sa isang lansangan, kasunod ang isang tila nakababatang kapatid na lalaki. Sa kanilang mga mukha ay makikita ang sindak, ang hapdi, ang nabibinbing kamatayan.

Mary Joe Kopechne, noong Hulyo 18, 1969, sakay ni Sen. Edward Kennedy sa kanyang kotse, nasawi nang ang kotse ay nahulog sa isang tidal channel sa Chappaquiddick Island, Massachussetts. Nailigtas ni Kennedy ang kanyang sarili nguni’t si Kopechne ay nalunod. Siyam na oras ang lumipas bago nalaman ng mga pulis ang pangyayari. Dahilan sa eskandalong ito ay nawala ang pagkakataon ni Edward na maging presidente ng America,

Roy Hamilton, sikat na mang-aawit, namatay sa sakit sa puso. Siya ang umawit ng “You’ll Never Walk Alone” at “Unchained Melody”. Isa siya sa daang-libong nilalang na namatay noong Hulyo 20, 1969 sanhi ng sakit, gutom, krimen, suicide.

Agosto 15-17, 1969. Ginanap ang “An Aquarian Exposition: 3 Days of Peace & Music”, sa 240-ektaryang lupa ni Max Yasgur na pastulan ng baka sa Catskills, White Lake, Bethel, New York. Ang music festival ay nakilala bilang Woodstock. Noong weekend na iyon, tatlumpu’t dalawang awit at tugtog ng iba’t-ibang mang-aawit at banda ang napanood ng kalahating-milyung kabataan. Sabi ng Rolling Stone, ang Woodstock ay isang pangyayari na mahalaga sa kasaysayn ng rock-and-roll. Ipinahayag ng mga kabataan sa pamamagitan ng awit ang kanilang pag-asa na magkaroon ng kapayapaan sa mundo.

Ini-record sa isang silicon disk ang mensahe ng mga pinuno ng iba’t ibang bansa at ito’y dala ng mga astronaut – iiwanan nila sa mukha ng buwan.

Ferdinand Marcos, Pangulo ng Filipinas: “The age-old dream of man to cut his bonds to planet Earth and reach for the stars has given him not only wings, but also the intellect and the intrepid spirit which has enabled him to overcome formidable barriers and accomplish extraordinary feats in the exploration of the unknown, culminating in this epochal landing on the Moon.”

Mohammad Reza Pahlavi Aryamehr, Shahanshah of Iran: “On this occasion when Mr. Neil Armstrong and Colonel Edwin Aldrin set foot for the first time on the surface of the Moon from the Earth, we pray the Almighty God to guide mankind towards ever increasing success in the establishment of peace and the progress of culture, knowledge and human civilization.”

Queen Elizabeth, The Queen of the United Kingdom: “On behalf of the British people, I salute the skill and courage which have brought man to the moon. May this endeavour increase the knowledge and well-being of mankind.”

Indira Gandhi, Prime Minister of India: “On this unique occasion when man traverses outer space to set foot on Earth’s nearest neighbour, Moon, I send my greetings and good wishes to the brave astronauts who have launched on this great venture. I fervently hope that this event will usher in an era of peaceful endeavour for all mankind.”

Hulyo 20, 1969. Tumuntong ang paa ni Neil Armstrong sa mukha ng buwan; at, sa kauna-unahang pagkakataon, ay narating ng tao ang buwan. Kung may salapi, kung may dunong at galing, kung may marubdob na hangarin na marating ang buwan, bakit di muna pagtuunan ng pansin ang mundo, gamit ang mga nasabing kapangyarihan, upang mapawi ang gutom, ang digmaan, ang sakit, ang krimen, ang kawalan ng katarungan at pag-asa?

“Isang maliit na tuntong ng tao, isang malaking hakbang sa buong sangsinukob,” wika ni Neil Armstrong na narinig at nakita sa telebisyon ng milyun-milyong taga-mundo.

. . . “Isang malaking hakbang sa buong sangsinukob.” Kaya?

Ni Jovelyn Bayubay Revilla

Dear Madam Bruha,

Kamusta? Dapat ba kitang kamustahin? Ay, oo nga pala dalawang taon na ang nakalipas mula nang makalaya ako sa tahanan mo. Na miss mo kaya ako? Naalala mo kaya ang pagpapahirap mo sa akin sa tahanan mo? Dami kong tanong ano? Alam ko na lagi mo akong bukambibig sa mga bago mong biskara, na dati may kadama ka na kumokontra sa batas mo. At di basta-basta naniwawala sa ka-plastikan ng ugali mo!

Kay tagal na panahon din ang serbisyong ginawa ko sa pamilya ninyo, kung di ko lang mahal ang mga apo mo, ay naku! Di ako tatagal ng ganun kahabang taon sa pamamahay mo. Sa bawat banat mo na mga kasinungalingan na ibinato mo sa akin, pati pagnanakaw ng ballpen? Ano? Kahit may diamante pa iyan na binili mo sa Ducan ay di ko kukunin! Mahirap lang ako pero, pinalaki ako ng magulang ko nang marangal. Hay, naku! Utak mo kay dumi lahat nalang sa paningin mo ay puro mali at masama. Pati pananamit ko kulang nalang na takpan ko ang aking mata, dahil laging linya mo ay HARAM! Sa puntong iyan sang-ayon ako dahil ayaw ko rin na mabastos sa pamilya mo, lalo na sa mga barako ng bahay mo kahit alam ko na di sila bastos na tao, andun pa rin ang respeto ko sa sarili ko at sa pamilya mo.

Teka, naalala mo ba ang kadamutan mo sa pagkain? Kahit kailan ay di ko makalilimutan na sa pamamahay mo, naranasan ko ang mag halungkay ng pagkain sa basurahan! At ang kubos mo na bigay sa umaga na kailangan ko pang hatiin at ilagay sa aking bra! Para gawing pantawid gutom pag sikmura ko ay kumakalam dahil may kandado ang puti mong kaldero. Dinig ko lagi ang dakdak mo sa kada abot mo sa isang pirasong kubos at dalawang kutsaritang gatas na: PATAY GUTOM! Di ka man lang naawa sa payatot kong katawan na hahabol sa tatlo mong apo at puyatan na magdamagan dahil ako ang nagmistulang ina ng mga bata! Sabagay wala ka talagang awa taliwas sa maamo mong mukha ay kademonyahan naman ang ugali mo! Kaya, iyan ang rason na walang mga katulong na tatagal sa pamamahay mo kundi ako lang! Natiis kita ng limang taon, apat na buwan at limang araw! Kabisado ko talaga ano?

Salamat sa mga pasakit na naranasan ko sa kamay mo, di man pisikal kundi ang pagpatay sa pagkatao ko. Dahil sa iyo Bruha na Madam natuto ako na mas maging matatag sa bawat hamon ko sa buhay bilang OFW. Kung gusto mo alamin buhay ko ngayon? Ito isa pa rin na KADAMA dito sa QATAR. Pero, isang malayang inday na makagalaw na walang kadena at posas sa kamay at paa. Ganito pala ang ang makalaya ano? Ang sarap ng pakiramdam parang may isang milyong tinik na nabunot at natanggal sa pagkatao ko. Na kahit kailan ay hindi ko na makikita ang pagmumukha mo.

Pero, teka bago ko pala makalilimutan ito, ’di ba lagi mong dasal lagi na sana mamatay ako o ‘di kaya’y maghanap ako ng amo na na sasaktan ako? Well, nagdilang demonyo ka talaga. Hindi man ako namatay, pero wagas din ang sampal na naranasan ko sa una kong amo dito na katulad mo ay halang ang kaluluwa dahil pareho kayong walang puso! Pero, sabi ko naman sa iyo na makapal na ang kalyo ng mukha ko, kaya daplis lang ang sakit! Di ko na lang sasabihin sa iyo na umiyak ako dahil baka maglulundag ka sa tuwa at atakihin ka pa nang hindi oras. Bago ko pala tapusin ang liham na ito, nais ko pala ipabasa sa iyo ang ginawang sulat ng anak mo; na tunay kong amo, si Sir, na laging sunod-sunuran sa gusto mo.

Letter Of Appreciation:

I’m here by this letter acknowledge Mrs. Jovelyn Bayubay for her excellent work under my sponsorship from March 2005 till May 2010. Mrs. Jovelyn provided my family during this time love and care especially my three kids, where she was their loving nanny. She helped in their growing up, doing their school homework, and helping in english teaching which was great. She was a very hard working person with great potential in learning new things in terms of all house management which include cleaning and cooking with patience and persistence. Simlpy Jovelyn in those five years was family.

Thanks a lot Jovelyn. Wish you all the best.

Hamad Juma

Sabay abot sa liham na iyan , kalakip ang 500 dirhams na bunos sa limang taon at mahigit na serbisyo. Isang pasasalamat ko sa anak mo. At isang karangalan sa pagkatao ko na naging bahagi ako sa pagpapalaki ng mga apo mo.

Hanggang sa susunod! Sana maging mabuti ka nang tao sa mga katulong mo! Pahabol pala, bago mo idikit ang iyong tainga sa pinto ng CR, siguraduhin mo na ‘di ka hihinga para ‘di ka mahalatang nasa tapat ka ng pinto; lagi ka kasing huli sa style mo na iyan.

Ang iyong Ex Kadama,
Jovelyn